Gebouw X – Hogeschool Windesheim

Gistermorgen vertrok ik al vroeg met collega Wilma naar Zwolle om een bezoek te brengen aan Gebouw X van de Hogeschool Windesheim (architect Broekbakema uit Rotterdam). Dit nieuwe onderwijsgebouw voor de School of Business & Economics en de School of Media is een half jaar geleden opgeleverd (de officiële opening was op 2 juni) en wij waren erg nieuwsgierig naar nieuwe snufjes en innovatieve oplossingen die zij misschien hadden bedacht. Van te voren heb ik eigenlijk weinig voorwerk gedaan. Ik heb het adres opgezegd maar daar bleef het wel bij. Ik wilde me laten verrassen.

Met Bart Oelen van Ahrend hadden wij afgesproken in de lobby van gebouw X. Als je de campus van Windesheim oploopt ga je eigenlijk automatisch het hoofdgebouw binnen. Dat dit niet gebouw X is kwamen wij al snel achter. Nu was er gister ook een cradle to cradle cafe van onder andere Ahrend dus de verwarring was groot. Waar moesten wij nu precies zijn…. We gingen van het hoofdgebouw naar gebouw X, vonden geen man in pak dus wilden alweer terug lopen. Maar eerst naar het toilet.

Nu is een bezoek aan een toilet normaal gesproken niet zo heel interessant maar in dit geval wel. Er hing een poster met afbeeldingen van hoe te gaan zitten en waar het wc-papier te deponeren. Moest ik in de vroege ochtend nog nadenken ook. Dit alles heeft te maken met hoe alles wat je achterlaat wordt gescheiden om zo het milieu te sparen. Een goed idee, maar werkt het ook? In mijn geval spoelde het wc-papier niet goed door dus moest ik twee keer spoelen. Niet echt een besparing van water. En ik zag ook niet waar alles bleef. Ik vertrouw er dus maar op dat het goed is gegaan.

Toen wij terug kwamen in de lobby zagen we wel een man in pak en dat bleek gelukkig Bart te zijn. De rondleiding kon beginnen. Op de website van Windesheim staat het volgende over gebouw X:

Het nieuwe gebouw telt vijf verdiepingen en bestaat uit twee delen. De verschillende vleugels van het gebouw liggen ‘split level’ ten opzichte van elkaar en worden verbonden door loopbruggen. Hiermee wordt openheid gecreëerd. Ook de transparante gevel van polyester elementen draagt daaraan bij. Van buiten zie je wat er zich binnen afspeelt. Naast de diverse collegezalen, leslokalen en kantoorruimtes komen er in het gebouw een tv- en radiostudio, studielandschap en een restaurant. Ook krijgt het nieuwe gebouw, net als het entreegebouw, een groot atrium.

In dit gebouw speelt zichtbaarheid en transparantie een grote rol. Dus veel ramen en doorkijkjes.

En dat begint al op het moment dat je binnenkomt. Er staan in de lobby en de gangen eromheen veel picknicktafels met stroompunten. Ook zijn er verschillende ronde elementen die in grootte verschillen en waar je op kan zitten en die je kan verplaatsen zodat je ze als tafeltje kan gebruiken. Dit gebeurd ook vaak. Studenten komen hier samen om te studeren maar ook om te kletsen of een spelletje te spelen. De lampjes die je op de foto zien hangen er soms verloren bij als de tafel die eronder hoort te staan verplaatst is. Maar dat is wat studenten doen, zij creëren een ruimte die voor hen het beste werkt.

Vanuit de lobby loopt je door een gang met onderwijszalen aan de ene kant en de parkeergarage aan de andere kant naar het – wat voelt als – hoofdgebouw.

Het is hier druk. Veel studenten die op verschillende plekken aan het studeren, samenwerken, kletsen of lunchen zijn. Op het niveau waar je het gebouw binnenkomt staan lange tafels met in het midden bomen. Deze zijn verplaatsbaar. Er is een grote videowall maar de beeldschermen stonden uit toen wij er waren. Er hangt een gezellige sfeer ook al is de ruimte enorm en op momenten overweldigend. Je weet als je voor het eerst binnenkomt niet zo snel waar je naartoe moet. Nu ik er zo over nadenk heb ik geen bewegwijzering gezien. Blijkbaar is het gebouw voor de gebruikers duidelijk genoeg.

Als je door het gebouw loopt zie je verschillende soorten studieplekken. Zoals deze groepswerkplek waar je met 10 mensen verscholen achter roomdividers kan werken.

De voorkant van de roomdividers hadden plekken moeten zijn om posters op te hangen en om aan te zitten. Omdat er geen stoelen staan gaan studenten op de bladen zitten en zakken deze door. Ook ziet het er rommelig uit als er niet zoveel posters hangen. Dit is een van de ideeën die in de praktijk anders uitpakt. Hier gaan ze dus iets anders voor verzinnen.

Deze eerste groepswerkplek bevindt zich nog in de open ruimte op de begane grond. In de etages erboven zijn ook groepswerkplekken te vinden die qua uitstraling en sfeer meer als een huiskamer aanvoelen.

Voor de docenten hebben ze ook van deze ruimtes gemaakt.

De kleuren die in het gebouw zijn gebruikt zijn groen, blauw en rood/roze. Daarnaast zie je heel veel wit en zwart.

Wat mij is opgevallen:

het gebouw wordt erg goed gebruikt, het is druk, er hangt een goede sfeer
als je geen prullenbakken neerzet worden snoeppapiertjes en blikjes drinken gewoon neergezet waar de student op dat moment heeft gezeten, staat er wel een bank, dan wordt daar het afval achtergelaten
na een half jaar gebruik ziet het gebouw er op bepaalde punten al vies uit, zoals een witte trap die wij als eerste zagen. Wilma zegt niet voor niets altijd – wit wordt zwart. Dat was in dit geval zeker zo. Nu vroegen wij ons toch al af of er was bezuinigd op het schoonmaakbudget, maar dat terzijde.
studenten- en docentenruimtes vloeien mooi in elkaar over. Het is dat er kleine bordjes hangen bij de docentenruimtes zodat je het weet. Maar alles past goed bij elkaar. De kantoren zijn ook goed geïntegreerd in het geheel.
we hebben weinig onderwijsvernieuwing gezien, ook weinig innovatieve snufjes die gebruikt kunnen worden in het onderwijs. Er hangen smartboards maar er zijn ook nog veel whiteboards te vinden. Al met al kwam het op mij als een traditionele inrichting over. Nu is dat niet erg, maar het viel mij wel op.
al met al een mooi gebouw dat goed wordt gebruikt. Kleine dingetjes die opvallen maar die vast nog worden opgepakt en verbeterd. Meest bijzondere waren toch wel de toiletten.

De Nieuwe Bibliotheek – Almere

De volgende stop op ons lijstje was de Nieuwe Bibliotheek in Almere. En ook hier was het druk, erg druk, heel erg druk. Misschien had het te maken met de markt of het feit dat wij daar op woensdagmiddag waren of dat het kinderboekenweek is maar wat een hoop mensen. Goed om te zien dat de bibliotheek een plek is waar de mensen van Almere graag komen.

We hadden hier geen afspraak voor een rondleiding dus liepen we zelf een beetje door het gebouw.

Wat viel op:

er staan heel veel kasten vol met boeken. Sommigen zijn frontaal gepresenteerd maar wat een beeld. Je weet als gebruiker bijna niet waar je moet kijken, kasten en tafels vol boeken. Het verleiden om iets mee te nemen wordt overschaduwd door de enorme hoeveelheid. Naar mijn idee wordt het er niet overzichtelijker op.
de kasten lijken een soort bankje te hebben waar je op kan zitten terwijl je in een boek kijkt. Deze bankjes liggen vol boeken. Bij navraag zijn het dus geen bankjes en het is ook niet de bedoeling dat je hier op gaat staan. De plankjes zijn voor de boeken.
er zijn weinig plekken om te zitten.
de medewerkers van de bibliotheek dragen bedrijfskleding. Ik vond het mooi, subtiel geborduurde tekst op de broeken, een t-shirt, een polo of een jasje. Natuurlijk vroegen wij aan de medewerkers of het bevalt. Zij vinden het fijn dat zij kunnen kiezen wat ze dragen. De dames achter de informatiebalie in de hal droegen deze bedrijfskleding niet. Wij hebben niet nagevraagd waarom maar er zal vast een goede reden voor zijn.
toen wij ons rondje gedaan hadden kwamen we tot de conclusie dat wij het café hadden gemist. We gingen op zoek en vonden het op de tweede etage. Zeker een mooi uitzicht. Op de terugweg hebben we hierover gesproken. Was de locatie nu wat ons betreft de beste plek in het gebouw? Wij denken van niet. Sommige mensen stappen niet snel een bibliotheek in. Als je nu de bibliotheek inkomt draait het om boeken. Dat kan afschrikken. Als je het café op de begane grond zou plaatsen verleidt je mensen om een kop koffie te drinken, die boeken komen dan vanzelf wel. Ook is ontmoeten belangrijk in een bibliotheek. Als je moet zoeken naar een plek om gezellig even samen te zitten met een kop koffie dan is de kans op ontmoeten erg klein.
de beveiliger die een bezoeker helpt met het RFID apparaat.
nu is het gemakkelijk om de dingen op te schrijven die misschien niet zo positief zijn en die wij wellicht anders hadden gedaan. Gezegd moet worden dat het een grote bibliotheek is, een bijzonder ingericht gebouw dat zeker gistermiddag vol was met mensen. En dat is gewoon mooi om te zien.

Meer foto’s van deze twee werkbezoeken zijn te vinden op Flickr.

Het verslag van Wilma vind je hier.