Ik vraag me wel eens af, zou het helpen als je als bibliotheek een andere naam kiest die niets tot weinig meer met de bibliotheek te maken heeft? Neem bijvoorbeeld Theek5 (met als subtitel Beleef het in de bibliotheek!).
Deze bibliotheek is een samenwerking van de gemeenten Oosterhout, Gilze-Rijen, Dongen, Drimmelen en Geertruidenberg. Ik neem aan dat daar de 5 in de naam vandaan komt, 5 bibliotheken 1 naam. Maar ik zit ernaast. Op de Over Theek 5 (met spatie zie ik nu ook) staat dat de vijf bibliotheken die ik hierboven noem in 2005 een bibliotheekorganisatie zijn geworden en dat in 2007 hier nog Alphen Chaam en Baarle-Nassau/Baarle-Hertog hierbij zijn aangesloten. De naam Theek 5 staat dus niet voor de bibliotheken die zijn aangesloten maar voor iets anders. En dat andere staat ook beschreven op dezelfde pagina. Namelijk:
De naam Theek 5 staat voor de vijf verschillende functies die de organisatie vervult, namelijk: informatie, recreatie, educatie, ontmoeting en cultuur.
Maar natuurlijk. Wie had dat gedacht….. Ik in ieder geval niet. En dat is het lastige met een andere naam, wat verwacht je bij zo’n naam. Bij Theek 5 lijkt het in ieder geval nog een beetje op bibliotheek. Maar wat doet zo’n naamsverandering nu met de aantallen leden en bezoekers. Op de website vind ik het jaarverslag van 2007.
Het aantal ingeschreven leden steeg tussen 2006 en 2007 en ook het aantal uitleningen liet een stijging zien. Al met al niet negatief dus. Jammer dat het jaarverslag 2 jaar oud is maar goed het is een indicatie.
Terug naar de naam. Voor de bibliotheken van Dordrecht, Zwijndrecht, Alblasserdam en Ridderkerk is het bijna zover. In januari 2010 krijgen zij een nieuwe naam: bibliotheek [a-z]. En meteen zie ik al een probleem, als je namelijk zoekt op bibliotheek a-z vind je a tot z lijsten van verschillende bibliotheken die niets te maken hebben met deze openbare bibliotheek. Ben dus erg benieuwd hoe zij dat op gaan lossen met de nieuwe naam zodat zij altijd bovenaan de zoekresultaten terecht komen. En dan nog de url van de website, krijgt die ook de [ ] om de a-z heen? Vast niet. Maar de belangrijkste vraag, wat heeft a-z te maken met de bibliotheek en dan met name de bibliotheken van Dordrecht, Zwijndrecht, Alblasserdam en Ridderkerk? Een interessante taak voor de nieuwe directeur om dat uit te gaan leggen aan gebruikers en andere geïnteresseerden. De nieuwe directeur is overigens Annie Kesselaar. Zij is nu directeur van de Bibliotheek VANnU…..
De Bibliotheek VANnU is (naast het woordgrapje met de hoofletters, valt een gebruiker dat op?) sinds 2006 een samenwerking van de bibliotheken van Halderberge, Moerdijk en Roosendaal.
Jammer genoeg vind ik op de website niets terug over uitleencijfers en bezoekers.
En dan deze nog, een naamsverandering die kort geleden is gelanceerd voor de bibliotheken Eemland (met als subtitel edutainment provider) waaronder de bibliotheken van Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden en Woudenberg vallen. Zij heten nu De Beep. In het (uitermate mooi vormgegeven) jaarverslag van 2008 staan de volgende cijfers:
De bibliotheek heeft iets minder bezoekers gehad dan in 2007, een lichte stijging in het aantal uitleningen gezien en bij een aantal bibliotheken een lichte stijging van het aantal leden.
Tot zover hebben de genoemde bibliotheken een naam gekozen die dicht ligt bij het woord bibliotheek. Dit geldt niet voor DOK, de openbare bibliotheek van Delft. Als ik op zoek ga op de website naar wat DOK nu eigenlijk betekent kom ik niet veel verder, ik weet dat het Discotheek, Openbare bibliotheek en Kunstcentrum is maar deze informatie vind ik op de oude website van de bibliotheek. Het jaarverslag, waarvan ik weet dat het er is, vind ik ook niet terug op de site. Nu weet ik ook dat DOK qua uitleencijfers, ledenaantallen en bezoekersaantallen erg succesvol is. Maar ligt dit aan de naamsverandering of aan de bedrijfsvoering en activiteiten van DOK?
En om terug te komen op mijn eerste vraag, helpt het als je de bibliotheek anders noemt? Krijg je hierdoor meer bezoekers en leden of maakt het eigenlijk allemaal niet zoveel uit? Gaat het meer om de dingen die je doet en niet om hoe je heet? En als het dan niet uitmaakt, waarom heten bibliotheken dan nog steeds bibliotheken? Waarom noemen de bibliotheken zich dan niet massaal anders, waarom kiezen zij geen naam die helemaal niets meer te maken heeft met het woord bibliotheek? Waarom geen naam kiezen die in de verwachtingen van de gebruiker iets meer suggereert dan alleen boeken? Met andere woorden, als je de kans zou krijgen om nu een nieuwe bibliotheek te openen, zou je het dan nog steeds bibliotheek noemen?
Ik neig naar de klassieke benaming, zeker als het gaat om een organisatie waar boeken nog domineren. Als het echter zo is dat een gebouw meer bevat dan alleen een bibliotheek (kunstuitleen, bioscoop, enz) zou ik met alle plezier voor een andere naam gaan.
Met een naamsverandering schudt je je imago in ieder geval niet van je af, denk ik.
In Vlaanderen noemen de bibliotheken zich sinds de grote imagocampagne vorig jaar massaal ‘de bib’, klinkt toch minder saai dan bibliotheek, niet?
Tja ik denk dat een naamsverandering niet zal bijdragen aan verandering van het imago, of stijging van het aantal leden. Bij Bibliotheek VANnU is het aantal leden klein beetje gestegen en het aantal uitleningen gedaald. Het imago zit denk ik voornamelijk in de dingen die je doet en hoe je dat in zijn geheel promoot.
In wezen is de naam bibliotheek heel sterk, het staat voor informatie en betrouwbaarheid, alleen blijven we vastzitten aan die boeken. Dus of we moeten het beeld bij het woord veranderen (met alle bibliotheken samen, anders krijg je het niet voor elkaar denk ik). Of we moeten de naam massaal veranderen en de bibliotheek overboord gooien en daar de juiste vernieuwende dingen doen.
In Eemland beschouwen we onze website als vestiging. Alleen deze vestiging heeft de naam debeep gekregen.
in onze andere communicatie gebruiken wij nog steeds de naam Bibliotheken Eemland.
Ik ben zelf voor duidelijkheid en heb in meerdere marketing-sessies wel gehoord dat marketeers jaloers zijn op ‘de bibliotheek’ als sterke merknaam. Dat wil niet zeggen dat je stil moet blijven staan. dat kan tegenwoordig niemand meer.
Met alleen een naam(wisseling) zul je inderdaad geen stijging van leden of uitleencijfers bewerkstellingen.
Daar is meer voor nodig. Bij ons stijgen de cijfers weer door een goede provinciale samenwerking en betere dienstverlening. en misschien ook wel door de mooie website 🙂
Theek5 doet het inderdaad goed, zoals trouwens voor meer bibliotheken geldt, DOK en OBA wellicht voorop.
Wat de naamgeving betreft: ‘bibliotheek’ is inderdaad niet het meest swingende woord en met liefst 4 lettergrepen wordt deze instelling in de volksmond – evenals trouwens in koppen van kranten – veelal afgekort aangeduid en beschreven als “bieb”.
[In Vlaanderen spreekt en schrijft men ‘bib’, taalkundig eigenlijk meer voor de hand liggend].
Zeker is dat het Engelstalige begrip ‘library’ beter in het gehoor ligt en bovendien eenvoudiger te schrijven.
‘Bieb’ komt mij weinig professioneel over, mogelijk omdat vooral kinderen en jongeren dat woord gebruiken.
De bibliotheken van Zaanstad en omgeving heten tegenwoordig officieel ‘De Bieb van de Zaanstreek’.
Theek5 zou ik dan toch prefereren.
Overigens heeft men in het verleden (tevergeefs) geprobeerd een andere naamgeving te intoduceren, zoals infotheek, informatiecentrum, mediatheek etcetera, maar die begrippen hebben uiteindelijk geen algemene ingang gevonden.
Wèl in Frankrijk waar openbare bibliotheken tegenwoordig vrijwel overal met ‘médiathèque’ worden aangeduid.
Bij gebrek aan beter dan toch maar dat wat belegen woord ‘bibliotheek’, want zoals Karin terecht stelt is hierbij sprake van een gemiddeld prima scorende merknaam.
Hans Krol (Heemstede)
@ allemaal,
dank je wel voor de reacties! Als ik die zo lees kan ik er denk ik wel uit opmaken dat de naam er niet zo zeer toe doet, als wel wat je doet. Uiteraard is de bibliotheek een heel sterk merk, zeker als we dat merk nu eens als 1 merk neerzetten – zoals ik Michiel Lamers in 2006 al eens hoorde uitleggen. De bibliotheek, net als de AH, met grote en kleine filialen, een uitleensysteem en een grote organisatie (inclusief marketing en pr). Als dat nu toch eens mogelijk zou zijn….
M.
Een goede vraag eigenlijk. Ik stelde mij die ook een tijd geleden. Ik denk zelf dat het wel iets kan uitmaken. Maar als je het hele imago wilt veranderen is een naam veranderen niet genoeg. Ik ben wel van mening dat je buiten de bestaande kaders van vooral boeken mag gaan kijken. Dan vind ik het concept van Theek 5 nog niet eens zo slecht. De bibliotheek moet naar mijn mening inderdaad over die dingen gaan en niet enkel maar over boeken.
Over betrouwbaar gesproken: welke marketeer durft met droge ogen te beweren dat Bibliotheek anno 2009 een sterk merk is?
Ik ben het eens dat naamsverandering zonder koerswijziging geen zin heeft maar als je begint met het Meetingpoint te noemen (en daar naar te handelen!) bestaat er kans om als kennis-informatie-mediacentrum te overleven….