Gelezen in de maand: december

In betrekking : herinneringen van een dienstmeisje dat begin 1900 volwassen werd / M. van der Ent

Toen dit boek in 2007 uitkwam en ik erover hoorde dacht ik, wel dat wordt er een om ooit eens te lezen. En toen ik hem laatst tegenkwam in de ebook collectie van de OB Rotterdam heb ik hem geleend. Waarom ik dit boek wilde lezen, het speelt zich af in de stad waar ik woon. Het was dus erg interessant om te lezen hoe het hier aan het begin van de vorige eeuw was, om te leven, om te werken en om op te groeien. De straten en wijken die genoemd worden bestaan nog steeds, zij zien er alleen heel anders uit.

De hoofdpersoon in het boek is Maria van der Ent die aan haar zoon Hans en zijn vrouw Dine het verhaal van haar kindertijd verteld. Zij schrijft dit verhaal op tussen 1970 en 1972 en geeft het aan Hans met de mededeling dat hij het pas openbaar maken als zij overleden is. Nog jaren daarna ligt het in de kast tot Hans het een keer laat lezen aan een vriendin die voorstelt om het aan een uitgeverij te laten lezen. Blijkbaar vonden zij het zo’n goed verhaal dat zij het uitgegeven hebben in 2007.

Maria groeit als oudste van 13 kinderen op in een arbeidersgezin op Zuid. Elke dag moet zij over de brug naar het centrum van Rotterdam om als dienstmeisje te helpen bij gezinnen. Zij begint bij de gezinnen die een meisje net kunnen betalen maar groeit in de jaren die volgen uit tot het meisje van de rijken in Kralingen. In haar rol mag zij ook steeds meer doen, van schoonmaken tot het aankleden van de dame en het bedienen tijdens grote diners. Etiquette speelt in het leven van Maria een belangrijke rol en als zij later zichzelf tot de rijken mag rekenen neemt zij datgene dat zij geleerd heeft mee. Overigens verteld zij niet over deze tijd, het verhaal stopt als zij gaat trouwen en haar eigen huishouding krijgt.

Toen ik laatst met iemand, die al aardig op leeftijd is en in Kralingen woont, sprak vertelde zij mij dat zij het boek ook gelezen had. Een van de huizen waar Maria als meisje in dienst was geweest staat achter het huis waar zij al jaren woont. Zij vertelde dat het huis in het boek veel groter lijkt dan het in werkelijkheid is. En dat is het lastige aan egodocumenten, het is misschien niet altijd historisch juist, maar wel zo juist als het in de beleving van de auteur is geweest. Evengoed leest het verhaal goed, Maria is een prima vertelster die het straatbeeld van begin 1900 in Rotterdam goed weet weer te geven.

Op de site van Bol lees ik dat er afbeeldingen in het boek te vinden zijn. Die zijn niet overgenomen in het ebook en dat is jammer. Wat ik ook wel vreemd vind is dat het ebook bij Bol duurder is dan het gedrukte boek. Op die manier lijkt het net of zij het lezen van ebooks niet willen promoten terwijl zij toch ereader verkopen.