Sessie 4 – changing and adapting library buildings

National library of spain / Jeronimo Janquera

In deze presentatie vertelde architect Jeronimo Janquera de Nationale Bibliotheek van Spanje. De herinrichting van deze bibliotheek was een langdurig maar erg succesvol proces.

Hij heeft goede ondersteuning van de politiek en gemeente gekregen maar ook van de bibliotheekdirecteur. Toch moest er rustig aan gewerkt worden om het proces in goede banen te kunnen leiden en iedereen tevreden te houden.

Er is serieus getwijfeld of je van het bestaande gebouw en moderne bibliotheek kon maken. Het gebouw had geen verwarming, slechte elektriciteit en vanuit het oogpunt van de architect waren er dus redenen om er niet eens aan te willen beginnen. Het proces duurde al met al twee jaar en de architect heeft veel gesprekken gehad met de directeur van de bibliotheek om duidelijk te krijgen wat men precies wilde. Ook had hij veel tijd nodig om het gebouw tot in detail te leren kennen en om te begrijpen wat de bibliotheek nodig had om toekomstbestendig te zijn.

Het gebouw kent twee soorten typologie, die van de bibliotheek en van een museum. Beiden moesten vernieuwd worden en op elkaar afgestemd blijven, ook qua functionaliteit. In de zonering is een flexibel model gehanteerd en heeft de architect nagedacht over hoeveel je kan restaureren en hoeveel je nieuw kan maken zonder afbreuk te doen op het originele gebouw. De architect kreeg hier dus te maken met een architectonisch en juridisch probleem omdat de grens van nieuwbouw en het herstellen van het originele gebouw een gevoelsgrens is.

Daarnaast had de architect het probleem dat het gebouw niet gesloten mocht worden tijdens de verbouwing. En dat terwijl de verbouwing 15 jaar duurde.

In de presentatie laat de architect foto’s zien van de oude en nieuwe situatie. In de oude situatie heeft iedereen maar wat gedaan, had je een raam in een zaal nodig, dan maakte je een raam. Er was geen lijn te ontdekken in het ontwerp.

De hoogtepunten van de architect:

Het nieuwe dak
De binnenplaats
De tussenvloer met kolommen
Het vloeroppervlak dat is verdubbeld

In december 2000 is het hernieuwde gebouw officieel geopend.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Architects and the booktower of the ghent uiversity library / Gert Jansseune, Sylvia van Peteghem

One building – two architects

Het verhaal gaat over de architect Henry Van de Velde en de restauratie van de Boekentoren (universiteitsbibliotheek) in Gent. En als je een ding kan overlaten aan de directeur van de universiteitsbibliotheek is het wel verhalen vertellen, dat doet zij namelijk als de beste. Het lastige alleen is dat aantekeningen maken niet zo goed lukt omdat je in het verhaal gezogen wordt. Maar wat ik wel kan vertellen is dat Sylvia vertelde over de restauratie van het gebouw, de selectie van de architect die het mag doen en het proces eromheen.

Ook vertelde zij over al die verzoeken die zij krijgt van mensen die iets willen doen in de Boekentoren. Zoals het verzoek van stadsdichter en dromenvanger Peter Verhelst die met kinderen een nachtje wilde doorbrengen op de bovenste etage van het gebouw om dromen te vangen.

Voor het slapengaan lazen enkele acteurs en actrices van NTGent verhalen voor. Bij het ontbijt de volgende dag konden de kinderen hun dromen vertellen tijdens een speciale thema-uitzending van ‘Ochtendpost’ op Radio 2 Oost-Vlaanderen tussen 6 en 8 uur.

Foto’s van de Droomnacht op Flickr.

Maargoed de restauratie dus. Kosten 41 miljoen. Onder leiding van de Vlaamse bouwmeester werden vijf architectenbureau’s geselecteerd. Robbrechts en Daem hebben gewonnen omdat zij de restauratie gebruiken om een betere bibliotheek te maken. Dit bureau deed al eerder de uitbouw van museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.

De architecten hebben extra liften en trappen toegevoegd zodat meer dan 50 mensen op de bovenste etage van de Boekentoren kunnen komen.  Ook hebben zij een ruimte gecreëerd voor casual reading, informeel ontmoeten, cafetaria, etc.

En de warmte in het gebouw is een serieus probleem. Zij lossen dit op door een box in the box constructie. Dus er worden muren voor de bestaande muren geplaatst met betere klimaatbeheersingsmogelijkheden. Op deze manier kan de isolatie aan de binnenkant van het gebouw gedaan worden zonder dat mensen dit zien.

Omdat het gebouw dicht moet tijdens de restauratie wordt er een archief onder de grond gebouwd. Deze permanente oplossing was goedkoop en zorgt er later voor dat er extra ruimte voor opslag beschikbaar blijft.

Meer informatie over de restauratie en het proces staat hier.
Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 5 – New Technology

Use of RFID in libraries: panacae or pain? / Frank Seeliger

Seeliger ging ons niet uitleggen hoe RFID werkt maar ging wel vertellen over een verbouwing in zijn bibliotheek. En daarna ging hij iets vertellen over hoe zij RFID inzetten. Helaas kwam hij aan dit laatste niet toe omdat zijn tijd op was. En dus bleef deze presentatie een beetje steken op de inleiding.

iCampus goes library – advantages of using a multimedia guide in a library
Step  1. iPod of iPhone applicatie voor audio downloads, foto’s, 360 graden foto’s en informatie over de architectuur.
Step 2. is de connectie met RFID, afbeelding van hier ben ik en dan informatie over die plek. Zijn ze nu aan het ontwerpen.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Multitouch in the library – contextualization and visualization using Microsoft Surface / Koen Rotteveel

Bij DOK gebruiken ze de multitouchtafel van Microsoft om de fysieke en virtuele wereld te combineren. De toekomst van de bibliotheek is verhalen vertellen en verzamelen, het tonen van die verhalen en het terugvinden ervan gaat gemakkelijk met de Surface.

En dus zetten ze de tafel in om:

• discover content in an interactive, non-linear and easy-to use way
• Social aspect – work together, share stories
• Attractive aspect – attract new target groups to our content; make “boring” content interesting

Op de tafel vindt de gebruiker onder andere cultureel erfgoed uit Delft. 2000 afbeeldingen van mensen, straten en activiteiten zijn uit het archief gehaald en gecontextualiseerd (dus er is al een zoekvraag voor de gebruiker bedacht). Op de bibliotheekpas van een gebruiker staat veel informatie, zoals woonplaats, adres, naam, etc. Deze kun je dus koppelen aan content van het archief. Op de achterkant van de bibliotheekpas bevindt zich een tag zodat de kaart wordt herkend als hij op de tafel wordt gelegd. De tafel geeft dan afbeeldingen van de straat waar je woont. De gebruiker dan vervolgens zoeken op een plattegrond van Delft naar andere interessante foto’s. Of zoeken op thema, dat is ook mogelijk.

DOK werkt samen met andere bibliotheken en musea, ook internationaal en werken momenteel aan nieuwe apps voor de tafel.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 6 – Joint use libraries

Info centre Korona – the heart of the viiki campus / Marja Moisio

In 1999 is er een groot gebouw van 11.000 m2 op de campus gekomen, ontworpen door ARK house architects.

In het gebouw zijn ondergebracht twee bibliotheken, een auditorium, een cafe/restaurant, een university press, een helpdesk en IT-afdeling, verschillende computer classrooms en drie wintertuinen. Het gebouw is een ontmoetingsplek geworden.

Er komen ongeveer 250.000 bezoekers per jaar en op een drukke dag zijn er 800-1200 mensen in het gebouw. Er werken 29 medewerkers.

Het gebouw huisvest dus twee bibliotheken, een universiteitsbibliotheek en een openbare bibliotheek. Er was gedacht dat men veel meer zou samenwerken dan dat men nu doet, ook al worden er wel medewerkers uitgewisseld. Maar men is tevreden zoals het nu is.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Worcester library and history centre / Judith Keene

Een bijzonder project waarbij een openbare bibliotheek en een universiteitsbibliotheek samenkomen in een gebouw. Een gebouw dat nog niet af is maar over twee jaar zijn deuren zal openen.

Een voorbeeld, kinderen komen met een docent en doen een graafsessie met archeologen in een verdieping in de bibliotheek, de vondsten die zij vinden worden vergelijken met archiefstukken en de kinderen kunnen een film kijken in de bioscoopzaal, daarna kunnen zij samen iets te drinken nemen. Een dagvullend programma dus.

Er is twee jaar nagedacht over organisatiestructuur en zij denken nu een model gevonden te hebben maar weten nog niet zeker of het werkt. Omdat de studenten van de universiteit bepaalde verwachtingen hebben van ICT is de universiteitsbibliotheek leidend als het gaat om ICT. Zo hebben ze per thema een leider afgesproken.

Wat wil het publiek:

• Vriendelijk en veilig gebouw waar zij zich welkom voelen. Het gebouw moet modern zijn but sympathetic to the surroundings.
• de gebruiker wil hulp als hij het nodig heeft, stilteplekken, kinderruimtes, ruimtes om te leren en ruimtes om spullen te kopen.
• ook wil de gebruiker dat het openbaar vervoer is afgestemd met de openingstijden van de bibliotheek.

Alle ruimtes zijn toegankelijk voor iedereen. Het kan dus voorkomen dat de peuters zich tussen de studenten begeven. En iedereen mag overal lenen.

Het gebouw is nog niet af, maar zo komt het er uit te zien. Ook al weten ze nog niet of alles wat ze bedacht hebben gaat werken, het is interessant om te horen hoe zij gekomen zijn tot bepaalde keuzes. Zeker een bibliotheek om over een jaar of drie eens te bezoeken.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Van twee presentaties heb ik niet voldoende aantekeningen gemaakt. Ik verwijs dus graag naar de pdf van de presentatie.
Bibliothèque Nationale de France – Richelieu/L’Institut National d’Histoire d’Art/Ecole Nationale des Chartes / (Marie de Laubier, BnF)

The Alcalá de Henares building project of the National Library of Spain / (Francisco Longoria, Architect)