Museumcongres 2019

Gisteren bezocht ik het Museumcongres in Kerkrade. Als locatie was het Museumplein Limburg gekozen, drie musea in een gebouw. Een bijzondere plek dus.

Aldith Hunkar was de dagvoorzitter.

Het Museumcongres bestaat altijd uit twee dagen. De eerste dag is wat meer theoretisch en de tweede dag wat meer praktisch. Het onderwerp van de eerste dag was verbinden. Het verbinden van collecties aan publiek, het verbinden van personeel aan je organisatie, etc. Het programma werd opgebouwd rondom de 4 P’s; programma, publiek, partnerschap en personeel.

Maar eerst een filmpje van Limburg met mooie voorbeelden van de musea die hier te vinden zijn. En een kort gesprekje met de voorzitter van de Museumvereniging (Mirjam Moll) en Gedeputeerde Koopmans. Hij voegde nog een 5e P toe namelijk die van poen.

Ook sprak Aldith met Hugo ter Avest – directeur van het Hannemahuis. Hij ruilde een dag van plaats met Taco Dibbits – directeur Rijksmuseum.

En ook al wilde Hugo eerst niet, het werd toch een bijzondere ervaring die hij niet had willen missen. Hij kon het iedereen aanraden.

Daan Nijssen (Vice-President Personeelszaken Cabinepersoneel en Piloten) van de KLM gaf ons een inkijkje in hoe zij omgaan met duurzame inzetbaarheid van het personeel. In zijn specifieke geval het cabinepersoneel.

Binnen de KLM is het vanzelfsprekend om te reflecteren op een juiste inzet van je talenten en je toegevoegde waarde om vervolgens de vraag te beantwoorden ‘what’s next’.

Om een leven lang leren te faciliteren en medewerkers hun eigen talenten, kwaliteiten en drijfveren te leren kennen hebben ze bij KLM MyJourney ontwikkeld. Een online omgeving waar je allerlei testjes kan doen en kan leren over jezelf en de wensen die je hebt voor de toekomst. Een employee journey lag aan de basis van MyJourney.
Het gebruik van MyJourney is vrijblijvend en ook wat je wilt doen met de uitkomsten is aan de medewerker.

Het tweede blok na de koffie ging over de P van publiek. Mitchell Esajas oprichter van The Black Archives gaf ons een paar voorbeelden van onontdekte verhalen en hoe zij deze met het publiek hebben gedeeld.

Mitchell gaf ons 6 aandachtspunten mee:

  • geschiedenis is een (re)constructie van het verleden
  • Words Matter
  • New Narratives
  • wees niet bang, maak verbinding en ontvang
  • zoek naar verzwegen verhalen
  • Be a place for tranformative change

Hans Gubbels – directeur Museumplein Limburg had aandacht voor de P van partnership. Hij had een lijstje van 10 punten.

  • partnership is bereik vergroten
  • partnership is inclusiviteit en diversiteit vergroten
  • partnership is bijdrage aan maatschappelijke ontwikkelingen
  • partnership is jezelf uitdagen en grenzen opzoeken
  • partnership is de publiekshorizon verbreden
  • partnership is kennis delen
  • partnership is bijzondere presentaties mogelijk maken
  • partnership is een ander perspectief bieden
  • partnership is interessant voor fondsenwerving
  • partnership is je organisatie agile maken

Deirdre Carasso maakte op deze dag wel de meeste indruk. Zij is directeur van het Stedelijk Museum in Schiedam. Een museum dat dit jaar werd uitgeroepen tot meest publieksvriendelijke museum van Nederland. Een museum dat mee doet aan de #ofbyforall beweging van Nina Simon (ik mag over ruim een week twee dagen bootcampen met Nina Simon en ik kijk er zo enorm naar uit!). Een museum dat een huis in een straat in een stad is.
En waar geprogrammeerd wordt met die stad. Deirdre geeft ons een inkijkje in wat dat betekent zo’n samenwerking en wat voor consequenties dat allemaal heeft. Het zijn zeker niet altijd leuke of eenvoudige gesprekken die zij voert. Maar ben je een museum die het beter weet of ben je een museum die luistert naar de stad en de stad een stem geeft?

Frederic Bertley CEO van het COSI (Center of Science and Industry) in Columbus, Ohio gaf een lekker Amerikaans verhaal over partners en wat zij voor je kunnen betekenen. Ook hij had een lijstje.

  • risk
  • shared benefit
  • be authentic
  • measure
  • celebrate

Aan het einde van de dag was er nog een beetje ruimte voor 3 korte presentaties van de finalisten van de Museumtalentprijs die Boukje Schaap van Museum Catharijneconvent won.

En nam Jan Rothuizen ons mee in een aantal van zijn tekeningen.

museum kennisdag

Gister bezocht ik de Museum kennisdag van de Museum Vereniging. Het werd georganiseerd in museum Louwman in Den Haag. De inloop startte om 9 uur dus mocht ik vroeg op en in de trein. Tussen allemaal Feyenoord supporters die in Rotterdam een feestje gingen vieren.

De dag bestond uit verschillende sessies met lange pauzes er tussen zodat er voldoende tijd was om te netwerken. Zo was het dus ook niet erg dat elke sessie vreselijk uit liep want zelfs dan kwam je ruim op tijd aan bij de volgende sessie. Het museum is een super mooie locatie met veel zalen, fijne catering en een goede atmosfeer. In de lunchpauze konden we fijn om het gras buiten zitten.

De eerste sessie: Collectie Digitaal delen.
Sprekers:Arne Wossink – projectleider Vereniging Wikimedia Nederland | Peter Gorgels  Internetmanager Rijksmuseum | Linda Volkers – Marketing Manager Rijksmuseum

In het verhaal van Arne stond kennis vrij toegankelijk maken centraal. Dat is iets wat Wikimedia Foundation wil maar ook wat veel musea willen. Inmiddels staan er 38 miljoen mediabestanden in de wikimedia commons en dat aantal groeit elke dag. Zo voegen bijvoorbeeld de KB en het Tropenmuseum ook hun beelden aan deze database toe. Een belangrijke vraag die je jezelf moet stellen voordat je de collectie van jouw museum online zet is hebben wij de rechten op de beelden? Deze informatie heb je nodig, het liefste op papier, voordat je bestanden in het publieke domein zet. Denk ook bijvoorbeeld na over welke cc-licentie je wilt gebruiken voor je digitale beeldbank.


Peter Gorgels en Linda Volkers namen ons mee naar Rijksstudio. Een concept van het Rijksmuseum om de collectie in high resolutie beelden online te zetten. Iedereen mag met de beelden doen wat hij wil. En soms gaat het Rijksmuseum samenwerkingen aan met bijvoorbeeld Heineken en Etsy. Inmiddels staan er 310.000 beelden online. Het voordeel is dat het grootste deel van de collectie rechtenvrij is.

Rijksstudio is gebaseerd op Pinterest en Instagram in een tijd dat die twee apps opkwamen. Er zijn verschillende manieren om de collectie te benaderen, een tijdlijn, een top 100 en een zoekbalk. Je kan zelf een collectie samenstellen en zo museumdirecteur worden. Voor het Rijksmuseum is het online zetten van de beelden een manier om een hele grote groep mensen te bereiken. Deze groep, waaronder ook de culture snacker, hoeft niet geïnteresseerd te zijn in kunst maar houdt wel van mooie plaatjes. Met de beelden mag je dus alles doen, ook commerciële activiteiten. En je kan bijvoorbeeld ook meedoen met de wedstrijd die elk jaar wordt uitgeschreven – de Rijksstudio Award – vorig jaar 2600 inzendingen.

De tweede sessie: hoe kan ik mijn museum sterker profileren richting mijn gemeente(raad)?
Sprekers: Jouetta van der Ploeg – directeur Stadsmuseum Zoetermeer | Saskia van Schaik – senior netwerkregisseur cultuur bij de gemeente Zoetermeer | Marjonne Kube – van Dijk – conservator Stadsmuseum Zoetermeer

Stadsmuseum Zoetermeer nam de publicatie Meer dan Waard als uitgangspunt voor het gesprek met de gemeente. Een enorm succes zo bleek en binnenkort opent het Living Museum in Zoetermeer, een museum over Lifestyle in Nederland van na 1950. Een bijzonder mooi traject waar in een aantal weken heel veel met publiek, experts en anderen is georganiseerd in samenspraaksessies. Na 3 korte presentaties gingen we met de tafelgenoten in gesprek. De verschillen zijn groot. Werk je voor een stad of dorp, ben je privaat gefinancierd of krijg je subsidie van de gemeente. De uitdagingen zijn groot en daarom zijn voorbeelden van successen zoals Zoetermeer fijn.

sessie 3: vrijwilligers in het museum
sprekers: Douwe Minkema – Nationaal Militair Museum | Sjoerd Staal – VSB fonds | Jacqulien van Schaik-Bakker – museum Beelden aan Zee

Een hot item, de zaal zat dan ook vol. Sjoerd had een stappenplan voor vrijwilligersbeleid en stelde tussendoor vragen aan Douwe en Jacqulien en hiermee werd het een leuk interactieve sessie want het publiek deed ook gewoon mee.

  1. beschrijf waarom je wilt werken met vrijwilligers | hoe past dit in de visie van het museum (denk na over de selectie, want je kan niet iedereen aannemen en als je dit we doet krijg je later spijt)
  2. hoe haal je vrijwilligers binnen | mee laten lopen | inwerken | heb je iets van een proeftijd
  3. begeleiding (bij Beelden aan Zee werken partners (zo noemen zij de vrijwilligers) 46 dagdelen per jaar waarvan 6 dagdelen in het weekend) | denk ook na over hoe je de vrijwilligers informeert, gebruik je hier bijvoorbeeld intranet voor
  4. basisvoorwaarden (wat spreek je af over vergoeding)
  5. belonen
  6. beëindigen (beide musea hanteerden de leeftijdsgrens van 75 jaar)

Iedere deelnemer aan de sessie kreeg een printje van het handboek voor vrijwilligers van het Nationaal Militair Museum mee en daarin staan hele interessante dingen om mee te nemen als je met vrijwilligers gaat werken. Het VSB-fonds deed onderzoek naar vrijwilligers in musea, een slide uit dat onderzoek staat hieronder. Zeker de moeite waard om door te lezen als je wilt starten met vrijwilligers.

De 6 stappen die Sjoerd tijdens de presentatie besprak staan hier ook in beschreven.

de laatste sessie: Global Branding
Spreker: Frank Houben – directeur global branding & marketing communications KLM

Op het programma stond een presentatie van Google maar die werd op het laatste moment geannuleerd. De vervangende sessie over social media leek mij niet veel toe te voegen dus wandelde ik door het museum naar de presentatie van Frank Houben. Zoals je van een groot commercieel bedrijf mag verwachten was dit een goed onderbouwd verhaal dat startte met de WHY. Ik dacht even aan Simon Sinek. Frank vertelde over het kompas dat KLM gebruikt. Liet waanzinnig mooie filmpjes zien van samenwerking met brandpartners. Zoals deze samenwerking met Disney.

En hij noemde de gouden regels om anders te zijn zoals create a buzz, create emotion, pull don’t push, push your limits and never give up. En als laatste be inspired – stay hungry! En zo inspireerde Frank in de laatste sessie van de dag mij en vele anderen.

WP Twitter Auto Publish Powered By : XYZScripts.com