In het programmaboekje staat:
in deze workshop staat een methode centraal om beelden uit te wisselen over kennis. Hierbij wordt gebruik gemaakt van metaforen.
Mijn aandacht is gewekt. Dit wordt leuk en bijzonder en dat werd het ook. Maar een verslag ervan maken is lastiger.
Daan Andriessen (Lector Hogeschool INHolland) spreekt over de rol van kennis binnen organisaties, een vraagstuk waar hij al ongeveer tien jaar mee bezig is en waar hij een nieuw boek over heeft geschreven.
Want wat is nu eigenlijk kennis? Al meer dan 2000 jaar worden er door denkers wijze woorden over dit onderwerp gezegd en geschreven. Een aantal dingen vallen Andriessen hieraan op. En hij vraagt wat de zaal denkt over het onderwerp. Zij komen met het volgende lijstje:
Leidt competentiegericht onderwijs naar kennis?
Knip-plak cultuur
Diep leren versus oppervlakkig leren
Toetsen van kennis
Parate kennis
Oude kennis versus kennis die nodig is voor innovatie
Eerste en tweede hands kennis
Hierna gaat Andriessen in op definities van kennis. Maar ook op wat nu precies metaforen zijn. Een metafoor is een beeldspraak. Je bedoelt het niet letterlijk, maar als voorbeeld. Recente inzichten tonen aan dat metaforen belangrijke mentale gereedschappen zijn, die veelal onbewust worden gebruikt, om structuur en betekenis te geven aan abstracte objecten. Als wij de toekomst willen aanduiden wijzen wij naar voren en voor het verleden naar achteren. Er is een volk in de Andes dat het precies andersom doet.
Andriessen heeft drie artikelen over kennismanagement geanalyseerd en kwam hierna tot een aantal categorieën:
kennis is een object (lokaliseren, verplaatsen, uitwisselen van kennis)
kennis is een bron (schaars goed, gebruiken, kennis is enige hulpbron die niet opgaat als je hem gebruikt)
kennis kun je opslaan en kennis groeit
In Japan wordt anders over kennis gedacht dan in Nederland. Daar is kennis ontastbaar, een gevoel, een gedachte. Je kan er woorden aan geven zoals gevoelens en gedachten. Kennis moet je koesteren en water geven zodat het kan groeien. Zij hebben als gevolg hiervan ook andere manier van kijken naar kennismanagement.
Opdracht 1: welke problemen doen zich binnen het onderwijs van jouw instelling voor op het gebied van kennis? Doe hierbij alsof kennis is als water? Welke oplossingen dienen zich aan?
Uit de zaal komen antwoorden als: vervuiling, niet zo lekker als bier, verdrinken, inbedden, wat is de bron, hoe kun je het vasthouden, kwaliteit, overvloed, bevriezen, schaars, wegsijpelen
Vervolgens komen de oplossingen uit de zaal: leren zwemmen, Willem Alexander, zuiveringsinstallatie, bruggen bouwen, in flessen stoppen – bottelen, energie opwekken / nieuwe ideeën genereren, innovatie, doseren.
Wat we net hebben gedaan is het souce domain (water) combineren met het target domain (kennis).
Wat betekent het in het onderwijs als we zeggen we moeten ze leren zwemmen? Dit betekent informatievaardigheden aanbieden en studenten leren om te denken en te studeren. En wat betekent elektriciteit opwekken? Kennis wekt iets op, innovatie, toepassen en met een bestaande bron iets nieuws creëren.
Opdracht 2: wat zijn de problemen met kennis in het onderwijs als we doen alsof kennis liefde is?
Antwoorden uit de zaal: ongrijpbaar, geen passie, verstandshuwelijk, vreemdgaan, ultieme doel maar tegelijkertijd wil je het beheersen, verwachtingen, moet van twee kanten komen, het klikt niet, verleiden, verslavend, voorspel, jaloezie.
Opvallend is dat het ineens gaat over twee mensen. Dit komt omdat in liefde gevoel zit en omdat de ander nodig is om tot een oplossing te komen. Water is als begrip tastbaarder dan het begrip liefde dat meer abstract is.
De oplossingen uit de zaal: datingsite, speeddaten, relatietherapeut, samenspel, contract/afspraak, luisteren, moet relatie zijn voordat er liefde kan zijn, niet toetsen maar vieren (celebrate).
Vanwege de tijd werd deze workshop voor mij abrupt beëindigd en heb ik de conclusie niet meegekregen, maar leuk was het wel.
