voorbezoek voor de Liber Architecture Group

In het voorjaar van 2016 zal het Liber Architecture Group congres gehouden worden in Freiburg. Hier wordt namelijk deze zomer een gloednieuwe en erg bijzondere universiteitsbibliotheek geopend. Voor het congres worden altijd werkbezoeken georganiseerd en dit tripje was om te kijken naar die bibliotheken die we dan gaan aanbieden. Beide bibliotheken bevinden zich in Straatsburg. Ongeveer 1,5 uur treinen vanaf Freiburg.

ub1

De eerste bibliotheek die we bezochten is een combinatie van de Universiteitsbibliotheek van de Duitse Universiteit en de Nationale Bibliotheek. In de jaren ’50 werd deze bibliotheek voor het eerst gerenoveerd en nu een paar jaar geleden voltrok zich een tweede renovatie (2010-2014). De binnenkant van het gebouw was niet beschermd als monument en dus kon de architect doen wat hij wilde en er iets compleet nieuws van maken.

ub2

Het is een mooi en licht gebouw geworden met grote leeszalen waar iedereen welkom is, mits je lid bent geworden. De bibliotheek is 7 dagen per week open van 10-22 uur (behalve op zondag dan openen ze om 14 uur). De bovenste etage is een soort van overloop welke gesloten kan worden als het rustig is in het gebouw. Er zijn 660 werkplekken beschikbaar. Met (opvallend) weinig toiletten op de begane grond of helemaal bovenin het gebouw.

ub3

Op de eerste etage is een grote ruimte ingericht voor tentoonstellingen. Wat in Birmingham ook gebeurde, gebeurde hier ook, het gebouw wordt een toeristische attractie en dus worden er op zaterdag rondleidingen voor toeristen gegeven.

Een geheel andere bibliotheek die we hierna bezochten was de openbare bibliotheek – ook de Andre Malraux Public Library genoemd.

ob1En als je denkt dat je wel eens een rode bibliotheek hebt gezien, think again. Het rood spat werkelijk van de muren, plafonds en vloeren. Je moet er maar tegen kunnen. Ik weet niet of ik dat zou kunnen.

ob2

Deze bibliotheek opende in 2008 in een wijk in opkomst. Het gebouw was vroeger een pakhuis. Hier is een modern gedeelte aan toegevoegd, eenmaal binnen zie je die scheiding niet. Per etage krijg je een gevoel of je wel of niet mag praten (ik vond het opvallend rustig, ook op de kinderafdeling). Ook hier iets bijzonders met de toiletten – vanwege de veiligheid zijn die alleen op de begane grond te vinden.

ob3

Er zijn 100 plekken met computers in deze bibliotheek te vinden, 24 tv’s (die goed gebruikt werden) en een gameroom (die ik overigens heb gemist). Er komen gemiddeld 3000 mensen per dag. Ze organiseren tentoonstellingen, rondleidingen, conferenties, live muziek, etc. Het is een levendig gebouw in, zoals gezegd, een wijk in opkomst. Niemand dacht dat in deze buitenwijk een bibliotheek het goed zou doen, maar ze doen het fantastisch.

ob4

Wil je beide bibliotheken bezoeken en de mooie nieuwe UB van Freiburg zien, blokkeer dan de week van 11 april 2016 in je agenda. Het zou leuk zijn als je meegaat. Je leert dan veel over nieuwe bibliotheken en herinrichtingen. De sprekers komen allemaal uit Europa en zijn super enthousiast over hun projecten. En Freiburg is met de trein maar 7 uurtjes vanaf Rotterdam. Goed te doen toch?

Ik heb meer foto’s gemaakt en deze op flickr gezet.

Liber Architecture Group – dag 4

Het was een mooie afsluitende dag vandaag. Of eigenlijk  moet ik zeggen ochtend. We stopten precies om 13.00 uur volgens planning. In de eerste sessie kwamen twee sprekers aan het woord die vertelden over technische aspecten van twee nieuwbouw projecten (onder andere het Nationale Archief van Frankrijk) en daarna kwamen drie power ladies aan het woord; Wilma van Wezenbeek, Francine Houben en Anne Hannaford.

Francine verwoordde het mooi:

libraries are about activities instead of books

Het is iets waar ik de afgelopen week over het nagedacht en gesproken met veel mensen. Als je als bibliotheek meer wilt zijn dan stoelen en tafels, maar ook meer dan het gebouw, waar gaat het dan precies om. Wat verbindt de mensen die bij je komen. Bij de Aalto universiteitsbibliotheek zei Valeria Gryada dat je bij de supermarkt niet weet wie er naast je in de rij staat, misschien is het wel iemand die hetzelfde werk doet als jij. Op een seminar weet je dat je onder gelijkgestemden bent. In de bibliotheek ook. Daar kom je om te studeren. En dus moet je de plekken buiten het gebouw zo programmeren dat de mensen die er komen hetzelfde komen doen en van elkaar weten dat zij gelijkgestemd zijn. Overigens was Valeria er nog niet helemaal uit. Net als ik dat nog niet ben.

Welke stap we wel allebei hebben gemaakt is dat we vanuit persona’s werken. Een methodiek die door andere professies al vaak wordt toegepast maar die in de bibliotheek nog redelijk nieuw is. Echt vanuit de gebruiker redeneren en deze heel erg betrekken bij het ontwerpproces. Customer journeys maken hoort er ook bij.

wilma

Wilma liet vandaag in haar presentatie een filmpje zien over de Delftse persona’s en het concept van de living campus. Het filmpje is gemaakt door Marina Noordegraaf. Zij toverde met woorden waardoor we nu een aantal taglines hebben die heel goed bij mijn productgroep Open Spaces passen. Luister naar Wilma, dan hoor je wat ik bedoel.

Binnenkort komt er een artikel van Wilma en mij over bovenstaand onderwerp in een Duits tijdschrift. Het is een onderwerp dat mij momenteel erg bezighoudt. De 4 persona’s van de studenten zijn echt heel verschillend, ook al zijn ze allemaal op de 2 assen verdeeld. Je echt inleven in de personages doet je beseffen dat je ze niet allemaal in de bibliotheek krijgt en dat niet alle diensten voor allemaal even relevant zijn. Het geeft je een inkijkje in hun motivatie, als je echt je best doet om ze te willen begrijpen. En als je dat doet begrijp je ook beter wat wel en niet werkt voor een van de persona’s. Het is niet langer een one size fits all. Betekent dat dan dat je van alle diensten verschillende versies moet hebben. Nee dat denk ik niet. Ik denk wel dat je voor de ene persona een dienst aanbiedt en voor een andere persona een heel andere dienst.

Komen ze dan allemaal naar jouw bibliotheekgebouw. Nee. Dat geloof ik niet. Waar ik wel in geloof is dat de bibliotheek op de plekken waar ze dan wel komen iets kan doen voor deze groepen. Niet een faculteitsbibliotheek en ook niet een paar tafels en stoelen. Maar wel iets wat betekenis geeft. Wat dan dan ook mogen zijn.

Zoals gezegd ik denk er over, ik praat er met heel veel verschillende mensen over en ik denk nog meer. Het is een ingeslagen weg waar ik vertrouwen in heb. Ik ben er van overtuigd dat het werkt, ik weet alleen nog niet precies hoe. Maar over 2 jaar bij het volgende Liber Architecture Group seminar weet ik het wel. Dat is een uitdaging die ik graag met mezelf aan ga.

Wilma schreef op haar blog ook nog iets over het onderwerp. Een mooi concluderend citaat haal ik daar graag vandaan.

Concluding remarks: the library should not just reach out to its users, but put  them central in their innovation process. Without interaction with other disciplines, other ideas, other people you will have no innovation. So make sure that you not only facilitate this process for your users, but also apply this to your own staff and actions. And always keep your eyes and ears open. You can add context and people will find their shared purpose in the library environment that suits them best.

En toen zat het er alweer op. Drie dagen bibliotheken en architecten en een mooi onderwerp. Fijn was dat veel mensen tot het laatste bleven, het is afschuwelijk als de zaal op vrijdag leegloopt en het was fijn dat dat niet gebeurde. Over 2 jaar dus weer. Waar precies dat is nog niet bekend. Wil je er bij zijn laat het mij weten dan geef ik een seintje als er meer bekend is. Heb je nog goede/mooi/interessante voorbeelden van heringerichte of nieuwe universiteitsbibliotheken laat het me dan ook weten dan neem ik dat mee in de voorbereidingen.

Meer foto’s van vandaag vind je hier.

Liber Architecture Group – dag 3

Vandaag dompelde ik me onder in kennis. Kennis van bibliotheekmensen, kennis van architecten en kennis van deelnemers aan de conferentie. Als ik niet een wandeling in de regen tijdens de lunchpauze had gemaakt had ik de hele dag binnen gezeten. Niet handig met zoveel kennis, daarvoor heb je namelijk een frisse blik nodig.

Een aantal presentaties gaven een inkijkje in materie die mij al bekend was. Het is dan lastig om geconcentreerd te blijven luisteren en aantekeningen te maken. Dat heb ik in het geval van de bibliotheek van Bulac die ik vorig jaar bezocht dan ook niet gedaan. Ook het verhaal van de nieuwe openbare bibliotheek van Helsinki hoorde ik ook al eerder. Ze zijn nog op zoek naar een deel van de financiering maar als dat rond is dan gaan ze vanaf volgend jaar bouwen. Voor mij is deze bibliotheek een reden om terug te komen naar deze mooie stad. De plannen zien er waanzinnig uit en in het voortraject is veel met de gebruikers gewerkt om er echt een bibliotheek van te maken die van iedereen is (en met nu al 2300 ideeen van het publiek een succes).

pl_helsinki

De ambitie is om 10.000 bezoekers per dag binnen te krijgen en ze denken dat dat gaat lukken omdat het in Finland heel gewoon is om naar de bibliotheek te gaan. Tuula Haavisto (de  nieuwe directeur) vertelde over de ontwerpwedstrijd. Met 544 inzendingen moest ik even denken aan de tijd die dat heeft gekost om te beoordelen. Een Fins bedrijf won; ALA Architects. In het bibliotheekgebouw komen naast de usual suspect een cafe, een restaurant en verschillende maker spaces op de eerste etage, ook wel de nerd-attick genoemd. De bovenste verdieping van het gebouw wordt de book heaven.

lille

Het verhaal van Lille was nieuw. Hier wordt gebouwd aan een Innovation Learning Centre, ook wel Lilliad genaamd.

a learning centre which is part of a network of learning centres in the Nord-Pas de Calais area

Een plek waar niet alleen wetenschappers en studenten welkom zijn maar ook bedrijven en het algemene publiek. Met het learning centre willen ze een plek creeren die innovatie ondersteunt. De reden om als bibliotheek dit te willen is dat de studenten de innovation spirit niet geleerd wordt tijdens de studie. Een gat in de markt dus.

Maar niet alleen het leren van innovatie is belangrijk, ook het laten zien door middel van showcasing en tentoonstellingen en het ontwerpen van innovatie krijgt een plek. Hier gaat de bibliotheek 3 gebouwen voor inzetten:

  • 1 rond gebouw voor events (2000m2)
  • 1 rond gebouw voor Xperium (showcasing van onderzoek en innovatie – 300m2)
  • 1 rond gebouw voor de bibliotheek met sociale en learning spaces

De drie ronde gebouwen zijn met elkaar verbonden en samen 10.000m2 ruimte bevatten. Ook komt er een cafe met 100 zitplaatsen en een zaal voor conferenties waar 400 mensen in passen. De drie gebouwen kunnen los van elkaar open worden gemaakt. In 2016 worden de gebouwen opgeleverd.

Een waanzinnig mooi gebouw is het nieuwe Library & Learning Centre dat Zaha Hadid ontwierp voor de Economie universiteit in Wenen en dat vorig jaar opende. Qua functionaliteiten geen schokkende dingen maar het gebouw is een plaatje. 42.000m2 wit. De architect maakte een fijne opmerking bij een foto van een betonnen muur. Dit was hoe hij het gebouw het liefste zag, puur, zonder gebruikers en meubliair.

Een verhaal dat ik eerder hoorde maar wat blijft inspireren is het verhaal van de openbare bibliotheek van Aarhus. Architect Elif Tinaztepe nam ons mee in de customer journey, de gesprekken met de gebruikers (11 user groups en 5 focus groups) en het proces.

aarhus

Het boek dat werd gemaakt naar aanleiding van alle co-creatie sessies met de gebruikers is tijdens het hele ontwerpproces een leidraad geweest voor de architecten. Gebruikers vroegen om open spaces en ruimtes die multifunctioneel gebruikt kunnen worden. Het is aan de bibliotheek om te zorgen dat deze plekken geen dode plekken worden dus moeten zij programmeren en organiseren. Dit architectenbureau deed ook de bibliotheek van Aberdeen. En ze gaan starten met de bibliotheek van Hallifax en Ningbo in China. Bij de laatste wedstrijd zijn zij echt gekozen door het publiek dat 50% van de stemmen in handen had. Bijzonder aan dit gebouw is dat er veel ruimte moet zijn om te bewegen. In China wonen veel mensen die, als ze in je gebouw komen, zich moeten kunnen verplaatsen.

Het Kaisa House, als laatste presentatie vandaag, moet je ervaren als je er op nog geen 100 meter afstand van bent. Ik deed dat vandaag 2x.

Een keer vanmiddag, met een officiele rondleiding.

kaisa3

En een keer vanavond, in het bijna donker, buiten openingstijden, met de directeur van de bibliotheek. Toen we een beveiliger tegen kwamen tijdens de rondleiding moest hij zich legitimeren 🙂

kaisa2

Meer foto’s van vandaag vind je hier.

Liber Architecture Group – dag 2

Vanmorgen begon de dag met een werkbezoek. Ik had gekozen voor de bibliotheek van het Parlement. Een gebouw dat net nieuw ingericht is met een bibliotheek die binnen een paar weken open gaat. Sommige meubels zaten nog in plastic. De bibliotheek wordt door verschillende groepen gebruikt. Uiteraard door medewerkers van de ministeries, maar ook door bedrijven. Er werken ongeveer 40 medewerkers en er worden per jaar ongeveer 80.000 uitleningen verzorgd.

leeszaal

Redenen voor de renovatie van de bibliotheek was om de ingang en de begane grond beter toegankelijk te maken, om 1 informatiebalie te realiseren op een meer zichtbare plek en om de gesloten kasten/collectie deels open te maken. Toen ze in het voortraject de gebruikers vroegen wat zij wilden was het antwoord een rustige leeszaal (58% van de gebruikers) en samenwerkplekken (36% van de gebruikers). Van de nieuwe samenwerkplek dacht ik dat het een vergaderruimte was. Ben dan ook benieuwd hoe deze in gebruik wordt genomen.

informatiebalie

Het bestaande meubilair werd voor het grootste deel hergebruikt en hergestoffeerd. Niet dat dit goedkoper is dan de aanschaf van nieuw meubilair maar omdat ze graag dingen willen behouden.

Wat ik niet goed begreep in deze bibliotheek heb ik proberen te vatten in deze foto.

hokjes

In een kleine kamer in de kelder stonden een groot aantal van deze kubussen of werkplekken die je voor een maand kan huren. Er was weinig daglicht in de kamer en het plafond zat laag. Ik voelde me opgesloten en kan me moeilijk voorstellen dat je hier voor je plezier een maand onderzoek doet. Maar het is een dienst die wordt gebruikt en die ze speciaal hebben teruggebracht.

Na de lunch begon de conferentie. De eerste lezingen gingen over het ontwerp van learning spaces en de werkplekken voor de medewerkers.

kirstilonka

Kirsti Lonka presenteerde de keynote. Ze had het over flow, dat je dit eerder krijgt in kleine groepen maar ook in de bibliotheek. Ook had ze het over hoe zij naar bibliotheken kijkt (vanuit een learning centre perspectief) maar als je goed naar haar luisterde dan was de bibliotheek toch voornamelijk de plek met de boeken. Over de digital natives vertelde ze de standaard dingen, over hoe ze leren en hoe ze altijd online zijn op mobiele devices. De Franse architect naast me kende het begrip niet. Hij vond het een interessant fenomeen.

Na de koffiepauze bespraken drie dames de werkplek van de toekomst. Anne-Maija Lukkari (een Finse architect en professor). De universiteit denkt sinds een jaar na over instructies om diensten te helpen bij het creeren van nieuwe werkplekken. Hiervoor ontwikkelen zij user profiles en ze hebben 4 verschillende gemaakt.
// the anchor
// the connector
// the gatherer
// the navigatorvierprofielen
Waarvan de anchor het minst, en de navigator het meest mobiel is.
Bij de Viiki Campus, waar we gister waren, deden ze onderzoek. Van de groep medewerkers was 38% het type anchor.

Minna Andersson ging nog even verder op deze typologieen. Zij is van Martela, een meubelleverancier.

Zij ontwikkelen slimme meubels. Bijvoorbeeld een bureau dat je instellingen onthoud en met behulp van je medewerkerspas  jouw voorkeuren instellingen overneemt.

De laatste spreekster van vandaag was Annette Franzkowiak van de universiteit van Hannover. Haar quote it’s not my-space it’s we-space zal ik onthouden. En ook discover / gather / analyse / create & share om wat je doet in ruimtes aan te geven en aan te geven dat je voor deze taken verschillende soorten ruimtes nodig hebt.

Meer foto’s van vandaag vind je hier.

Liber Architecture Group – dag 1

Vandaag startte de Liber Architecture Group conferentie in Helsinki met 3 werkbezoeken. De groep was te groot dus werden we over twee bussen verdeeld en deden we hetzelfde rondje tegenovergesteld. Ik begon bij de universiteitsbibliotheek van de Aalto University.

Nu was ik al 2x eerder bij deze bibliotheek geweest maar ik had nog niet eerder zo duidelijk het verhaal van de HUB’s gehoord. Valeria Gryada vertelde het. Voor de 20.000 studenten van deze universiteit testen zij momenteel verschillende soorten studieplekken op de campus zodat zij over 2 jaar, als het bibliotheekgebouw van Aalto wordt gerenoveerd/heringericht precies weten wat wel en wat niet werkt.

aalto

Twee jaar van experimenteren dus waarin zij alles kunnen doen. Samen met de gebruikers. Want die spelen in dit verhaal een centrale rol. Maar dan ook echt. De learning hub’s die ze samen met de gebruikers maken zijn prototypes. Het beta testen gebeurd ook in de ruimte. En ja, er mag gefaald worden. Het is toch allemaal maar tijdelijk. De gebruikers geven in deze fase informatie over hoe ze leren en wat ze nodig hebben. De bibliotheek monitort hoe alles wordt gebruikt.

aalto2

De verschillende learning hub’s op de campus worden gezien als een network of independent workspaces. Dat klinkt net even wat mooier in het Engels. De bibliotheek hoeft geen eigenaar te zijn van al deze hub’s, maar ze willen er wel een rol in spelen. Hoe dit er precies uitziet zijn ze nu aan het onderzoeken. Dat het iets met context en programmeren te maken heeft dat lijkt logisch. Maar ook heeft het te maken met het laten zien van de universiteit. Want er is niet echt een andere plek voor op de campus. De vernieuwde Aalto universiteitsbibliotheek wordt een learning centre met de learning hub’s er om heen. Inmiddels een 4000m2 learning centre netwerk dat elke dag groeit.

Binnenkort komt de presentatie van Valeria online, ik zal er dan naar toe linken want het is zeker de moeite waard van het even bekijken.
Na dit bezoek gingen we naar de Viiki Campus. Deze campus is een onderdeel van de Universiteit van Helsinki (de andere universiteit in de stad). Ook hier was ik eerder. En wat nog steeds opviel waren de enorme kasten met boeken. De dame die ons rondleidde gaf het toe, na 15 jaar in dit gebouw werd het tijd voor nieuwe inrichtingsplannen. Het zou iets kunnen worden met een learning centre maar precies wist ze het nog niet.

Hetzelfde gold eigenlijk voor het derde bezoek vandaag. De medische bibliotheek van de Universiteit van Helsinki. Een mooi gebouw, veel ramen en daglicht maar ook veel kasten met boeken. Ook hier plannen voor een nieuwe inrichting. De Finse studenten houden van ruimte, want met 1,5 meter per persoon zaten ze wat mij betreft erg ruim. Toch vonden ze zelf van niet en slaan ze het liefste een tafeltje over als het druk is. Tenzij het echt niet anders kan, dan kruipen ze naast elkaar.
medical
De plekken bij het raam zijn het minst populair. Vreemd als je bedenkt hoe vaak het donker is in dit land. Het had te maken met de stoelen. De stoelen bij de tafels middenin de bibliotheek zitten lekkerder. En als je studenten vraagt wat ze nog missen, dan is het eigelijk maar 1 ding, een cafe met fijne koffie en eten. Zodat ze nog langer in de bibliotheek kunnen blijven studeren.

Meer foto’s van vandaag vind je hier.

Schotland – werkbezoeken dag 4

De afgelopen dagen ging ik van hoogtepunt naar hoogtepunt op bibliotheekgebied met vandaag de kers op de taart. Ik bezocht eindelijk de Glasgow Caledonian University. De bakermat van learning centres en de basis voor de verbouwing naar een Library Learning Centre in Delft in 2008-2010. Ik had al veel over deze universiteitsbibliotheek gehoord en gelezen en er bestond een kans dat het na 8 jaar in bedrijf volledig afgeleefd en uitgewoond zou zijn. Gelukkig was dit niet het geval.

lc

Als je via de hoofdingang binnenkomt kom je eigenijk binnen op de eerste etage. Je ziet geen boeken en aan de balie zit niemand. Deze ruimte was bedoelt als tentoonstellingsruimte maar de universiteit had niemand in dienst die dit kon verzorgen. De bibliotheekbalie vind je op de begane grond, dus eerst de trap af. Op deze etage vind je ook samenwerkplekken, een cafe en is het gezellig druk. Op de 2e etage zijn de werkplekken, op de 3e etage de computerplekken (het wordt hier al stiller) en op de 4e etage de echte stilteplekken.

lc1

De universiteit heeft ongeveer 17.000 studenten, afkomstig uit meer dan 100 landen. Vanaf de opening van het gebouw in 2006 is het een groot succes. In het gebouw zijn ongeveer 1300 studieplekken aanwezig. Deze worden elke dag geteld en teruggezet naar de plek waar ze vandaan komen. Hiervoor hebben ze tenplates per vloer zodat de medewerkers weten wat waar hoort te staan.

Wij kregen een rondleiding van Sonya Campbell, een energieke dame die geen blad voor de mond nam en heel eerlijk tegen ons was.

lc2

De ingang op de 1e etage zal over 18 maanden niet meer bestaan. Dan wordt de hoofdingang verplaatst naar de begane grond. Dan wordt de 1e etage een learning space en een plek voor werkplekken voor medewerkers. Met Sonya sprak ik over het hebben van een balie en het rond laten lopen van medewerkers. Zij doet hier momenteel onderzoek naar en ik ben benieuwd naar haar bevindingen.

lc3

Op elke vloer is een collectie boeken te vinden op onderwerp. De verschillende soorten werkplek verschillen per etage. Het kan dus zijn dat een student een boek wil van de 4e en wil werken op de 2e. Boeken gaan zwerven en worden niet teruggezet. Dit is een constant probleem dat Sonya nog niet opgelost heeft. De uitdaging blijft om verschillende soorten plekken aan te bieden die meegaan met de tijd en die vervangen worden als ze vies/oud/stuk zijn.

Zoals gezegd, het is nog steeds een inspirerende plek om te zijn. De ideeen voor de toekomst zijn origineel en ik blijf zeker met Sonya in contact.

University of Strathclyde

Na de lunch wandelden we naar de University of Strathclyde. In dit gebouw kwam je ook niet binnen op de begane grond maar op de 3e etage. De groep werd in 3-en gedeeld. Wij kregen eerst een discussie en wij mochten vragen stellen. Hierna kregen wij in een klein uur 5 presentaties. En daarna een rondleiding.

Strathclyde

Een deel van deze bibliotheek heeft een facelift ondergaan en een ander deel nog niet. De tegenstelling is enorm.

Strathclyde2

Waarom het hele gebouw nog niet was aangepakt bleef onduidelijk. Waarschijnlijk had dit iets te maken met medewerkers en niet zozeer met de aanwezigheid van geld.

Strathclyde3

In het midden van het gebouw (3e etage) mocht je praten. Een etage hoger en lager was de silent area en de laag daaronder en boven was de ruimte waar ook een laptop niet welkom was vanwege het geluid.

Strathclyde4

De verschillen in ruimtes werd aangegeven met een kleur. Ook vonden we op de verschillende etages projectruimtes die je online kan reserveren. Een groot slot op de deur dat alleen opende als je de juiste campuscard ervoor houdt. Een mooi systeem maar met een enorm slot en dat is dan weer jammer.

Het is een beetje onduidelijk wat deze bibliotheek wilde zijn. Misschien kwam het door de halve herinrichting of misschien door iets anders. Het was leuk om te zien maar ik heb niet veel opgeschreven. Behalve dan dat ze hier ook iets doen met erfgoed en social media. Net als bij alle andere bibliotheken. Maar zoals eerder gezegd dat is content voor een geheel eigen post.

Schotland – werkbezoeken dag 3

Musselburgh en Aberdeen stonden op het programma vandaag. Niet voor iedereen overigens. Ik was de enige uit de groep die gek genoeg was om 2,5 uur in een trein te zitten om 1 bibliotheek te bezoeken. En wat voor bibliotheek…. daarover strakjes meer.

Per trein gingen we naar Musselburgh en kregen we een rondleiding bij de Queen Margaret University.

helper

Als een fotomodel ging deze jongen op de foto voor alle bibliotheekdames die fan zijn van zijn t-shirt. Willen we dit niet allemaal. Helpers! Deze student is er een van de 5000 die aan deze universiteit studeren.

QueenM1

Voor deze studenten is een bibliotheek ingericht met 1000 studieplekken die 24/7 – 365 dagen per jaar open is.

QueenM2

De Starbucks is 3 avonden per week open en ook op zaterdag. Het restaurant, of kantine, hoorden we niet over. Ik ga er even vanuit dat je daar ‘s avonds ook kan eten. Na 19.00 uur mogen niet studenten van deze universiteit niet meer in het gebouw zijn. De beveiliger loopt dan rond om pasjes te controleren. Om te weten wat studenten willen doen zij veel onderzoek naar de gebruikers. Het valt me op dat dit in Schotland veel vaker gebeurd dan bij ons in Delft. Ik heb altijd een beetje het gevoel dat wij de studenten lastig vallen. Maar hier hebben ze daar geen last van. Ook communiceren ze op een originele manier terug hoe verzoeken van studenten zijn uitgevoerd.

computerplekken

Binnen de bibliotheek kun je alleen met pin betalen of online via paypall. In Delft houden wij contant geld er nog even in, wij vinden het niet eerlijk als je geen geld meer op je bankrekening hebt staan maar nog wel contant geld je boete omhoog gaat omdat je die op dat moment niet kan betalen. Hier hebben ze daar minder moeite mee.

Het gebouw opende in 2007 en wordt ontzettend goed gebruikt. Het gebouw heeft een goede vibe, zo goed dat studenten gewoon hun laptop en mobiel laten liggen als ze koffie gaan drinken. Er wordt niet gestolen. En dat is best bijzonder te noemen.

University of Aberdeen – Library

Om half 1 nam ik de trein naar Aberdeen. Er kwam een hele gezellige dame van in de 80 naast me zitten. Tegenover me een Schot die zich opwierp als gids en vertelde over het landschap waar we doorheen reisden. En naast de dame een Schot met wie we erg hebben gelachten. De 2,5 uur waren zo voorbij, we hebben gepraat over de oorlog, het leven, de liefde en open spaces. Ook puffins kwamen even langs omdat ze nog op mijn to-see lijstje staan.

aberdeen

En toen zag ik het gebouw in het echt. De foto’s online waren al geweldig maar jeetje over een wouw-belevenis gesproken – de universiteitsbibliotheek van Aberdeen is een plaatje. Officieel heet de bibliotheek de Sir Duncan Rice Library. De Deeense architect is Schmidt Hammer Lassen en het gebouw opende op 12 september 2011. Totale kosten 57 miljoen pond.

aberdeen1

9 verdiepingen wit, grijs, zwart en glas. Bijzondere vergezichten en een waanzinnig uitzicht over de haven. Meer dan 1200 studieplekken en 215 computerplekken.

To provide a meeting place and cultural centre for the University and the wider Aberdeen community.

Een mooi doel dat ze, wat mij betreft, voor een deel bereiken. Je mag in het gebouw niet praten (behalve op de begane grond in de coffeecorner) en je mag er niet eten en drinken. Dus die meeting place is leuk bedacht maar als je geen geluid mag maken en niet samen mag eten hoe doe je dat dan? Daarnaast werd mij verteld dat de echte stilteplekken (waar je ook geen laptop mag gebruiken omdat typen geluid maakt) niet worden gebruikt omdat studenten dat geen fijne plekken vinden. Ik denk dan, 1+1=3.

aberdeen4

Deze universiteit heeft 12.000 studenten. Dus iets meer dan die van vanmorgen, maar wel met ongeveer hetzelfde aantal studieplekken. Deze bibliotheek is wel veel open maar geen 24/7. Dat gaat ook niet gebeuren maar ze willen wel ruimer open zijn dan nu (nu zijn ze tot middernacht open).

Op de begane grond vind je de welcome desk. Omdat het algemene publiek ook welkom is in deze bibliotheek vind je hier niet de informatiebalie, die is namelijk op de eerste etage.

Op de begane grond ook de tentoonstellingsruimte. Vandaag zag ik de tentoonstelling ABOVE scotland – luchtfoto’s met allemaal een eigen tafeltje. Ik vond het een mooie manier van tentoonstellen. Voor deze tentoonstelling hoefde de bibliotheek niets te doen, hij werd hen aangeboden.

aberdeen2

Was het 2,5 uur treinen waard. Zeker! Het gebouw is zo indrukwekkend dat dat alleen al voldoende was voor mij. Dat ik vervolgens een prive rondleiding krijg van 2 uur was de kers op de taart. Ik heb natuurlijk veel meer foto’s gemaakt en die ga ik snel uploaden op Flickr. Daarvoor moet ik thuis zijn want de wifi in het hotel heeft al moeite met het online krijgen van dit blog.

Schotland – werkbezoeken dag 2

Glasgow stond vandaag op het programma. Met in de ochtend de universiteitsbibliotheek en ‘s middags een bezoek aan de Glasgow School of Art en de Mackintosh bibliotheek.

En ook bij de universiteitsbibliotheek weer superenthousiaste mensen die boeiend vertellen over mobiele ambities en verbouwingen. Maar wat wil je ook, als je elke ochtend op deze manier wordt verwelkomd.

welcomedesk

Een welkomdesk. Ook voor informatie. Maar zeker om je welkom te heten. Briljant bedacht toch.

lovesyou

Of deze poster dan. Glasgow loves you. Dan voel je je als student toch gelijk thuis. Op de afbeelding zie je een samenwerkplek in het gedeelte van de bibliotheek dat al aangepakt is. Bij binnenkomst kom je eerst in een gedeelte met veel computers (ze hebben 800 computerwerkplekken) en oud meubilair. Ga je de bocht om dan kom je in een aangepakt gedeelte met mooie nieuwe banken, vloerbedekking en een fijne coffeecorner.

coffeecorner
Kay Munro was de eerste spreekster en zij vertelde ons over hun mobiele ambitie. In 2010 zagen zij op de website steeds meer verkeer binnenkomen van mobiele devices. Met een paar collega’s heeft zij toen een mobiele technologie groep opgericht en hebben ze een, wat zij zelf zo noemt, onambitieus plan geschreven. Al vrij snel kwam de groep erachter dat zij veel beter na moesten denken en bedachten zij een strategie met een programma voor meerdere jaren. In eerste instantie lag de focus op het device maar na 6 maanden verplaatste de focus naar de gebruiker.

kay

Maar niet alleen de gebruikers kregen aandacht, ook de medewerkers. In live labs werd een 23 dingen programma voor mobiel uitgerold. Na een pilot met 23 medewerkers hebben nu alle fulltime medewerkers het programma gevolgd. Wat medewerkers ook kunnen uitproberen in het live lab zijn devices zoals tablets, e-readers, etc. Je mag bijvoorbeeld een iPad lenen voor vakantie. Het gaat er nameijk om dat je het potentieel van de device leert kennen. En na de 23 dingen voor mobiel pilot hebben de medewerkers een tablet gekregen (iPad of Surface) en leren ze nu om papierloos te werken.

Kay vertelde ons ook nog iets over Library Tree, een interface waarmee studenten met de bibliotheek interacteren en waar zij badges kunnen verdienen om uiteindelijk een Tree te kunnen maken. Binnenkort wordt de website gelanceerd zodat ze de komende maanden kunnen testen en de nieuwe studenten in september er mee kunnen beginnen.

Na de presentaties liepen we nog even door de bibliotheek. Het is een plek die studenten graag gebruiken en dat is ook te zien. Later op de dag is het stukken drukker dan ‘s ochtends.

glasgow_library

Glasgow School of Art

Al sinds mijn studietijd staat Glasgow op mijn lijstje van steden om te bezoeken en wel vanwege de bijzondere architectuur van Mackintosh. Mijn dag kan niet meer stuk, want vandaag mag ik de bibliotheek van hem bezoeken. De bibliotheek die in het gebouw van de Glasgow School of Art is gevestigd.

mackintosh1

En een bibliotheek die nog steeds gebruikt wordt. Een inspirerende, stille plek die zo mooi is dat je er wel ontzag voor hebt. Iedereen in de groep was onder de indruk, ook al kende niet iedereen de architect.

mackintosh2

We kregen informatie over de opleidingen, de gebruikers van de bibliotheek en de onderzoeken die er gedaan worden, bijvoorbeeld naar hoe het stof naar beneden dwarreld. Na de “oude” bibliotheek bezochten we ook de nieuwe die pas een paar maanden open is. Een groot verschil maar allebei mooi zoals ze zijn met eigen functionaliteiten.

mackintosh3

De nieuwe bibliotheek is een stilteplek. Een ruimte waar studenten in alle rust zich kunnen laten inspireren. Omdat zij vaak een atelier elders hebben zoeken ze echt naar rust in de bibliotheek.

mackintosh4

En om de hoek van beide bibliotheken, op 5 minuten loopafstand vind je de Willow Tea Rooms. Thee met taart in een omgeving die Mackintosh creeerde, ik kon geen beter einde van een mooie dag bedenken.

willow

Schotland – werkbezoeken dag 1

Deze week bezoek ik samen met 39 anderen 13 bibliotheken in Schotland. De reis naar Schotland is georganiseerd door de afdeling O&O van de KNVI. De eerste dag blijven we in Edingburg en wandelen we in de zon naar de universiteitsbibliotheek.

library_university_edinburg

Hier kregen wij 6 presentaties, beginnend bij de directeur om via een presentatie over de verbouwing en open access af te sluiten met social media en bloggen. De bibliotheek is onderdeel van Information Services wat daarnaast nog uit ICT, AV, telefoon/beveiliging, help/support/advice en e-learning bestaat. Best een breed scala aan dienstverlening met verschillende disciplines die met elkaar samenwerken. Een deel van de fianciering van de bibliotheek wordt gedaan door JISC. Hiervan worden diensten/producten ontwikkeld die voor het hele land beschikbaar zijn. 

balie

De afgelopen jaren heeft de bibliotheek een grote verbouwing ondergaan die ongeveer 16 miljoen pond heeft gekost. Een van de grote wensen was om de buitenwereld binnen te brengen, dus meer licht en openheid. Met hergebruik van bestaande materialen (het gebouw is een monument dus mochten ze niet te veel wijzigen aan de binnen-, en buitenkant) hebben ze leuke oplossingen bedacht.

snelleplek

(bij de quick use computers word je na 15 minuten automatisch uitgelogd)

De herinrichting is erg succesvol geweest. En ook al zijn er 2200 studieplekken, als er 1800 studenten in het gebouw zijn voelt het vol. En ik begrijp het wel, de plafonds zijn laag dus je voelt je al snel opgesloten. Een goede keuze zijn dan ook de pots in plaats van projectruimten. In de pots werken 3-6 studenten samen. Je kan ze niet reserveren maar er zijn er heel veel dus vaak is er gewoon een vrij.

pots

De bibliotheek is elke dag open van 7.30 uur tot 2.30 uur. En ook hier geldt, hoe hoger in het gebouw hoe stiller het wordt. Momenteel worden overloopplekken onderzocht maar kijken ze ook naar het verplaatsen van back-office taken naar andere gebouwen zodat er meer studieplekken gecreeerd kunnen worden.

De presentatie over social media en bloggen was superinteressant, dus dat wordt een aparte post (moet ik eerst nog wat onderzoek naar de verschillende sites en blogs doen).

Na de lunch wandelden we naar de bibliotheek van het College of Art. Deze kleine bibliotheek is heel gespecialiseerd en staat vol boekenkasten.

collegeofart

Maar ook hier, net als in de ochtend, superenthousiaste medewerkers die vol vuur vertellen over hun gebouw en de collectie. Ik heb echt proberen te begrijpen waar de kluis, midden in de bibliotheek, voor was. De uitleg was voor boeken die maximaal 3 uur gebruikt mogen worden, tenzij het vlak voor sluitingstijd is dan mag je ze mee naar huis nemen. Maar waarom dan poortjes bij de kluis? En niet gewoon die van de ingang gebruiken? Het bleef een raadsel.

kluis

Het meest speciale was wel de collectie art-books met werkelijk hele bijzonder boekjes. Pop-ups, kleine kunstwerkjes. Ik werd er hebberig van.

artbook1

Zoals deze. Die er van boven zo uit ziet. Vind je het niet geweldig mooi?

artbook2

En dan deze pop-up. Ik wilde het boek gelijk gaan kopen maar kon de juiste boekwinkel niet vinden. Morgen weer op zoek gaan dus.

artbook3

Morgenochtend gaan we met de bus naar Glasgow. Hier gaat een lang gekoesterde wens in vervulling, ik bezoek de Mackintosh bibliotheek. Kan niet tegenvallen!

op bezoek in Leuven

Op 19 april vorig jaar opende Leercentrum Agora en nu pas hadden collega Wilma en ik tijd om langs te gaan. In de tussentijd was Peter Verbist en zijn team allang weer een keer in Delft geweest. En waarom het zo lang duurde. Omdat wij graag samen met onze collega’s van de UB Gent een bezoek aan Leuven wilden brengen. De agenda’s van 2 directeuren, een winter (wij gingen met de trein) en nog zo wat gooide telkens roet in het eten. Maar op 20 februari is het dan toch gelukt.

Wilma en ik maakten er een dagje van. We moesten nog aan een artikel voor een Duits tijdschrift schrijven en zochten daarvoor een leuk tentje in de binnenstad van Leuven. Het werd The Foodmaker, heerlijke salades, super sapjes en allemaal met een zo klein mogelijke ecologische footprint.

Net na de lunch gingen we op zoek naar Agora. Het werd een soort kruip-door-sluip-door route maar we kwamen er. De collega’s uit Gent waren er al.
Het is fijn om te zien dat ook in Leuven er raar gebruik wordt gemaakt van de toiletten. Ik dacht al dat wij in Delft de enige waren.

toilet

Peter is een enthousiaste verteller en na een presentatie met de facts & figures nam hij ons mee het gebouw in. Het is een monument en dus moesten sommige dingen blijven. En dat zou vervelend kunnen zijn, maar ze hebben hier mooi heen gebouwd om datgene wat niet weg mocht.

overzicht

Ik vond de vormgeving van de bewegwijzering erg mooi gedaan. Niet overdreven aanwezig maar wel goed zichtbaar. En het was druk in het gebouw. Het is een enorm succes en dus zijn de openingstijden al verruimd en wordt er nagedacht over extra ruimte voor de studenten.

AGORA is méér dan een gebouw. Het is een concept, een sociaal kruispunt van informatie, technologie en dienstverlening.

De projectruimtes worden goed gebruikt en waar ik jaloers op ben is het systeem van reserveren waarbij studenten een titel aan de bijeenkomst kunnen geven. Op de schermen in de gangen zie je die titel dan terug.

schermen

Het is fijn om met gelijkgestemde te praten en elkaar over en weer te inspireren. Ik denk dan ook niet dat dit de laatste keer was dat Leuven-Delft-Gent elkaar ontmoet. We lopen allemaal tegen dezelfde uitdagingen aan. Het fijn om er dan samen over te discussiëren.

Meer foto’s van dit bezoek staan hier.

WP Twitter Auto Publish Powered By : XYZScripts.com