cc – moqub’s bibliotheek van dingen

Educause: Keynote Lawrence Lessig

Ik had enorm uitgekeken naar de keynote van Lawrence Lessig (bio) op de tweede dag van Educause. En hij heeft al mijn verwachtingen waargemaakt, wat een bijzonder inspirerende spreker is deze man. En het tempo in zijn slides, die ontzettend goed zijn verhaal ondersteunen, je wordt gewoon jaloers op zoveel presentatietalent.

lessig

Het onderwerp van Lessig’s presentatie was uiteraard copyright. Vanuit een aantal observaties liet Lessig ons zien dat wij verkeerd bezig zijn en hoe wij dit kunnen veranderen. Wij ja, onderwijsmensen moeten voorop lopen als het gaat om Open Access en Creative Commons, Science Commons of CC Learn.

Er zijn een paar dingen die wij kunnen doen:

de wet veranderen (= hopeloos)
de normen veranderen en CC promoten (is een optie maar gaat vaak niet zo snel en is een moeizaam proces)
content vrijwillig delen door middel van Open Access – zorgen voor een infrastructuur die legaal content ter beschikking stelt aan de rest van de wereld – bijvoorbeeld door CC 0 (CC zero) te gebruiken, uiteraard is een andere CC ook goed.

En de NWO doet alvast een stapje in de goede richting en ook de Open Access week was bij mijn universiteit(sbibliotheek) een succes. Kleine stapjes zijn ook stapjes. Ik denk dat Lessig alvast best een beetje trots kan zijn op ons kikkerlandje.

Opgericht: Stichting Copyright & Nieuwe Media

Fijn nieuws! Voor alle bloggers die de afgelopen maanden claims aan hun broek kregen voor oneigenlijk gebruikte foto’s of stukjes tekst is sinds kort de Stichting Copyright & Nieuwe Media opgericht.

Op de website staat:

De stichting heeft ten doel

het promoten en beschermen van wettelijke uitzonderingen op het auteursrecht en portretrecht;

het streven naar gepaste wetgeving teneinde de vrije meningsuiting en de free flow of information op internet te beschermen en te stimuleren;

Stichting Copyright & Nieuwe Media biedt ondersteuning door

het geven van voorlichting over onder andere de Creative Commons, het bevorderen van de bewustwording over bestaande wet en regelgeving rond het auteursrecht en het verzamelen van kennis over dit onderwerp;

het inrichten van een helpdesk voor amateur-auteurs die problemen ondervinden in het kader van de huidige wet- en regelgeving.

Onder de knop Helpdesk staat praktische informatie over wat je kan doen als je een claim in de bus krijgt.

Het persbericht met meer informatie is hier (pdf) te vinden.

Nu betekent deze ondersteuning van de stichting niet dat je zomaar mag doen wat je wilt, je mag nog steeds niet zomaar foto’s gebruiken of teksten copy pasten. Maar als je het dan gedaan hebt zonder dat je weet dat je iets verkeerd hebt gedaan, dan is er nu hulp.

Gebruikt beeldmateriaal is afkomstig van Flickr – Bitter Pills? van Net Efect

Wikipedia onder CC-licentie – soort van

Wouw, geweldig nieuws. Op Jamendo is te lezen:

Jimmy Wales: Creative Commons, Wikimedia and the Free Software Foundation just agreed to make the current Wikipedia license (the GFDL) compatible with Creative Commons (CC BY-SA).

En ook de Wikimedia Foundation schrijft er over:

It is hereby resolved that:

The Foundation requests that the GNU Free Documentation License be modified in the fashion proposed by the FSF to allow migration by mass collaborative projects to the Creative Commons CC-BY-SA license.

Dit betekent dat je voortaan niet meer zo hoeft op te letten als je teksten van Wikipedia mixt met CC-licentie-teksten. De maker van de teksten van Wikipedia heeft voortaan de keuze, of onder de wiklicentie of onder CC.

Met dank aan: Open Content

Open Yale Courses

Na anderen, zet nu ook Yale zijn courses online, onder een CC-licentie. Momenteel zijn er zeven courses te vinden (Fundamentals of Physics, Frontiers and Controversies in Astrophysics, Modern Poetry, Death (Philosophy 176), Introduction to Political Philosophy, Introduction to Psychology, and Introduction to the Old Testament).

Met dank aan: FAQ

Hergebruik van content met verschillende licenties

Tijdens een sessie van David Wiley bij het Open Learn Congres in Utah, schrok ik van de opmerking dat je content van bijvoorbeeld MIT en Wikipedia niet samen mag gebruiken onder een CC licentie omdat Wikipedia een andere licentie gebruikt dan MIT. Ik had hier nog nooit zo over nagedacht. Toen ik bij de Wikimedia conferentie Martijn Arnoldus hoorde praten over CC wilde ik hem vragen hoe hij over dit probleem dacht. Tijdens de sessie was hier geen tijd voor, dus stuurde ik een mail. Martijn heeft erin toegestemd dat ik delen van zijn mail aan mijn lezers voorleg.

Martijn schrijft dat er drie punten belangrijk zijn als je het hebt over compatibiliteit van de licenties.

1. Als een werk, waarop een open licentie van toepassing is, wordt gekopieerd, dan is op de kopie dezelfde licentie van toepassing als op het origineel. Ik kan dus niet van een werk dat onder GNU-Free Documentation License (dat is de licentie die Wikipedia gebruikt) valt een kopie maken en aan die kopie een CC-licentie hangen.

2. Anders ligt het in principe als ik van een werk een afgeleid werk maak. Er ontstaat dan namelijk geen kopie maar een nieuw werk, waar een nieuw copyright op ontstaat. Ik heb het copyright van het afgeleide werk, en mag in principe zelf bepalen welke licentie ik daar aan hang. Er is een ‘maar’. Veel open licenties eisen dat een afgeleid werk onder dezelfde licentie wordt openbaar gemaakt. Dat is het geval bij alle CC-licenties waar ‘GelijkDelen’ (ShareAlike) in voorkomt, en ook bij de GNU-FDL van Wikipedia. Het is daardoor nooit mogelijk om werk dat onder GNU-FDL is gepubliceerd te gebruiken voor een werk dat je onder een CC-licentie wilt uitbrengen. In de nieuwste versies van de CC-licenties is overigens wel de mogelijkheid van uitwisselbaarheid van licenties opgenomen, maar die mogelijkheid treedt pas in werking als ook die andere licenties uitwisselbaarheid hebben mogelijk gemaakt. Dat betekent dat de GNU-FDL eerst moet worden aangepast, en dat zit er voorlopig nog niet in.

3. Er is (zeker bij presentaties) echter wel een mogelijkheid om toch zowel CC-materiaal als GNU-FDL materiaal te gebruiken, namelijk als het GNU-FDL materiaal in originele vorm wordt gebruikt (dus niet met CC-materiaal wordt gecombineerd, zodat er een nieuw werk ontstaat). Het is dan mogelijk om te zeggen dat op alle content in de presentatie een
Creative Commonslicentie van toepassing is, tenzij nadrukkelijk anders is aangegeven. Het trucje is dan dat de presentatie als geheel niet als een werk wordt beschouwd, maar als een verzameling werken.

Dus op zich zijn er mogelijkheden om content met verschillende licenties in bijvoorbeeld een presentatie te gebruiken. Maar je moet nog wel letten op het volgende. Als je content van Wikipedia gebruikt dan moet je een soort van logboek toe voegen van personen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van het werk en je moet de volledige licentietekst toevoegen (staat in de GNU-FDL licentie omschreven). Omdat dit laatste veel tekst is kun je ervoor kiezen om geen content van Wikipedia te gebruiken. Maar er staan ook teksten op Wikipedia niet die onder de GNU-FDL vallen, deze teksten vallen onder het publieke domein (er zijn dus geen rechten op voorbehouden). Volgens Martijn staat dit duidelijk aangegeven. Maar mij is het nog nooit opgevallen. Ik zal daarom voortaan beter opletten bij het gebruik van Wikipedia teksten. En er misschien zelfs voor kiezen om ze niet te gebruiken.

Martijn, dank je wel voor deze uitgebreide uitleg en toestemming het te gebruiken voor een post. Mochten wij elkaar nog eens in het echt treffen dan praat ik graag een keer verder over dit onderwerp. Het blijft namelijk machtig interessant!

Wikimedia Conferentie Nederland Amsterdam 27 oktober 2007

Afgelopen zaterdag waren Te en ik bij de Wikimedia Conferentie Nederland aanwezig. De organisatie was in handen van de Vereniging Wikimedia Nederland. Deze vereniging is in 2006 opgezet en zet zich in voor het verzamelen van vrije en/of vrij toegankelijke informatie in allerlei vorm.

Het onderwerp van de dag was Wikiâ€™s en educatie. Nu dacht ik altijd dat wikipedia een op zichzelf staand fenomeen was, maar er zijn veel meer projecten rondom wikipedia opgezet in de afgelopen jaren. Zoals wikimedia commons, wikisources, wikibooks, wikiquote, wiktionary, wikinews, wikispecies en wikiversity. Van bijna al deze projecten werd iets gezegd op deze dag, met name in relatie tot het onderwijs.

De opening van de conferentie werd gedaan door Elly Waterman (voorzitter van de Vereniging Wikimedia Nederland). Zij zegt trots te zijn op zoveel interesse vanuit het veld voor deze tweede Wikimedia conferentie. Want ook al zijn wikiâ€™s bekend en is ook wikipedia gemeengoed geworden, de Vereniging is er nog lang niet. De pers, die in het begin heel positief was rondom wikipedia, wordt steeds kritischer. Maar ook de normale internetgebruiker wordt steeds kritischer. Voor de Vereniging Wikimedia is het dus belangrijk om neutrale inhoud te garanderen (neutral point of view) en om als vereniging professioneler te worden, ook al wordt er gewerkt met enkel en alleen vrijwilligers.

Shift happens
Hierna was het woord aan Florence Devouard (Chair of the Board of Trustees of the Wikimedia Foundation). Zij laat een film van 8 minuten zien met de titel Shift Happens 2.0. Deze film is een afgeleide van een powerpointpresentatie over hoe de informatiewereld onder invloed van de digitale revolutie enorm snel aan het veranderen is. Meer informatie over Shift Happens is te vinden op de Shift Happens Wiki.
Maar denk eens na over (voor als je geen tijd hebt om film te kijken): als MySpace een land zou zijn, is het het op 8 na grootste land van de wereld, veel opleidingen bestonden 10 jaar geleden nog niet zoals nieuwe media en e-business, 2,7 biljoen zoekvragen bij Google elke maand, wie beantwoordde deze vragen voor die tijd? Wij leiden studenten op voor banen en problemen die nog niet bestaan â€“ hoe worden scholieren voorbereid op deze veranderende wereld, wat doet het schoolbestuur en wat doet de regering hiermee?

Na deze indrukwekkende film praat Devouard over Wikipedia en de organisatie die daarachter zit (want ook al wordt de internetgebruiker gevraagd mee te helpen aan de content, er zit een board of directors en een staf achter Wikipedia). Ook vertelt zij over een bijzonder initiatief van Andrew (een Engelse Wikipediaan). Hij heeft een veilige offline versie van Wikipedia voor kinderen gemaakt.

Wikiversity
Een van de projecten die onder Wikipedia verstopt zit is Wikiversity. Cormac Lawler (een van de bedenkers van Wikiversity) vertelt hier meer over. Officieel bestaat de Wikiversity vanaf augustus 2006 en was eerst ondergebracht bij Wikibooks. Het doel van Wikiversity is het toegankelijk maken van educatieve materialen en activiteiten. Daar komen direct vragen bij naar boven zoals: is het een repository of een Learning Space, hoort hier onderzoek bij, alle niveaus van leren en alle talen?
Momenteel bestaat er een Wikiversity in vijf talen, Engels, Duits, Spaans, Frans en Italiaans. De opzet van de Wikiversity is volgens het â€œtrial and errorâ€ principe. Gewoon uitproberen wat werkt. Er zit geen duidelijk educatief model achter, het is gewoon leren door te doen.

Creative Commons
Tijdens deze conferentie natuurlijk ook tijd voor Creative Commons en copyright. Martijn Arnoldus werkzaam bij Kennisland, waar hij zich bezighoudt met Creative Commons, mocht hier iets over vertellen. Omdat het publiek in de zaal onder te brengen was van beginner tot gevorderde werd het een algemeen praatje. En omdat Arnoldus zijn 45 minuten moest delen met iemand die ons iets ging vertellen over de praktische toepassingen van een schoolwiki bleef er weinig tijd over om vragen te stellen.
De praktische toepassingen van een schoolwiki werden uitgelegd door de Belg Dries Declercq. Eigenlijk ging het hier om een intranet dat gemaakt was met wikisoftware. Hier vinden docenten lesroosters, leerlingenlijsten en formulieren terug. Leuk om te zien, maar niet veel nieuws onder de zon.

iEARN
Eliane Metni uit Libanon vertelde wel nieuwe dingen. Zij ging in op iEARN, een internationaal netwerk voor onderwijs en ict dat al 20 jaar bestaat (Nederlandse onderdeel). Het belangrijkste in dit netwerk is samenwerking waarbij leerlingen van over de hele wereld samen dingen doen en van elkaar leren en waarbij docenten nieuwkomers in het onderwijs helpen. Voor dit laatste is in Nederland de Stichting Round Table opgericht. Deze stichting wil docenten voorbereiden op de 21^e eeuw.

Tijdens deze dag waren er verschillende Lightning Talks. Dit zijn sessies van 45 minuten waarbij verschillende mensen in vijf tot tien minuten mogen vertellen over hun wiki-ervaringen. Omdat er maar weinig tijd is, mogen er geen vragen gesteld worden. Ervaringen die werden gepresenteerd gingen over Wikinews, wikiâ€™s in het rechtenonderwijs (RUG), wiki gebruikt om bronnenlijst bij een boek uit te breiden en daarmee studenten motiveren om Wikipedia te gebruiken en Wikimedia Commons (rechtenvrije afbeeldingen hergebruiken bij verschillende wikiâ€™s).

Wikiversity versus Open CourseWare
Na de conferentie bleef er een vraag in mijn hoofd achter waar ik niet direct een antwoord op had (en na 5 dagen nog steeds niet weet). De vraag: wat is het verschil tussen Wikiversity en OpenER/Open CourseWare? Beiden maken onderwijscontent toegankelijk. Beiden willen hergebruik en interactie stimuleren. Beiden willen dat er over de content wordt gecommuniceerd. Dus waarom het dubbel doen, als het dan hetzelfde is. Ik heb met een aantal aanwezige bloggers hierover gesproken en eigenlijk kwamen wij er niet echt uit. Jammer genoeg was Cormac Lawler niet in staat om tijdens zijn presentatie het duidelijk te maken. Misschien dat iemand anders het weet (zo ja wil jij het mij dan vertellen, dat mag in een comment of per e-mail).

Binnenkort zal de website van de conferentie upgedate worden met presentaties en filmopnamen van de dag.
Verslag van de dag op wikinews, bij Gerard en Elke.

OCW in Delft

Gister was het dan zo ver. Open Course Ware van de TU Delft ging live. Er staan momenteel tien cursussen online van Civil Engineering, Offshore Engineering en Electrical Engineering. De komende maanden zal worden gewerkt aan het materiaal van Applied Physics, Applied Physics en Sustainable Development.

Het officiele persbericht is hier te vinden. Willem van Valkenburg heeft ook over het live gaan geschreven, dat lees je hier.