liber – moqub’s bibliotheek van dingen

op bezoek in Gent

Vorige week was ik twee dagen in Gent voor de Liber Architecture Group. Volgend jaar is in april de conferentie in Freiborg en nu gingen we het programma bespreken. Als we dan als groep bij elkaar zijn bezoeken we ook altijd een aantal bibliotheken.

Dit keer dus Gent. De eerste rondleiding ging door de, thans in verbouwing zijnde, universiteitsbibliotheek, nieuwe depots en boekentoren.

ub_gent

Er moet nog een hoop gebeuren dus Gent staat zeker op het lijstje om nog eens terug te keren. De nieuwe depots zijn wel klaar en zijn erg mooi geworden.

ub_gent_depot

We namen ook een kijkje in de verbouwde faculteitsbibliotheek van Ingenieurswetenschappen en Architectuur. Mooie oplossing bedachten ze hier met hekken voor de boeken die naar beneden kunnen zodat er ook evenementen georganiseerd kunnen worden als de bibliotheek gesloten is.

gent_faculteit

En we gingen naar de faculteitsbibliotheek van Letteren en Wijsbegeerte waar we een rondleiding kregen van Saskia Scheltjens. Hier is een gedeelte van de verbouwing al gereed maar zijn er nog plannen voor meer.

faculteit2

Zie je de smalle richel om aan te studeren? Het werkt in tentamenperiodes maar optimaal is het niet, het is net te smal. Idee is wel goed bedacht.

faculteit3

En als laatste gingen we naar de bouwplaats van De Krook (voor onder andere de nieuwe stedelijke bibliotheek). We kregen een rondleiding van de architect.

dekrook

Het bijzondere aan het gebouw is dat het niet zo groot lijkt maar het wel is. Dit komt door een knik in het gebouw waardoor je vanuit elke hoek maar een stukje ziet. En het verbindt twee gebieden van de stad met elkaar door nieuwe bruggen die gebouwd worden.

dekrook2

Als het gebouw klaar is zeker een must see om eens langs te gaan. En dan gelijk ook de andere bibliotheken nog een keer bezoeken als die ook gereed zijn.

liber architecture group – seminar – het verslag

De tijd gaat veel te snel. Zo snel, dat ik nog niet eens mijn verslag van de Liber Architecture Group seminar heb gemaakt. En wat doe je dan, hoe nieuw is het nog om er nu nog over te bloggen. Ik geef jullie daarom de highlights.

Highlight 1 – de keynote van Helle Juul

De keynote was van de Deense architect Helle Juul. Zij sprak over The library – a catalyst for urban development. Aan de titel van het congres (reshape, refurbisch, reorganise) voegde Juul rethink! toe omdat we in deze tijd ook goed na moeten denken over wat we precies aan het doen zijn.

Juul’s presentatie was onderverdeeld in 3 delen:

1. Role of the future library
2. Learning from …. cities, universities, users – in change
3. Rethink the learning library

Als je nadenkt over bibliotheken dan denk je snel aan boeken maar wat als je in plaats van de boeken nadenkt over kennis. Als voorbeeld op de Bebelplatz in Berlijn staan legen boekenkasten. We gebruiken tegenwoordig steden anders dan vroeger, we verwachten veel van een stad, van de pleinen en de omgeving. En hoe past de bibliotheek hierin. In de industriële economie hadden bibliotheken een rol, in de kenniseconomie ook, maar nu – hoe zit dat nu?

Als je vanuit de gebruiker naar de ruimtes kijkt die wij gebruiken om kennis te delen en om te leren dan zijn er verschillende situaties waarin wij dat doen (staand, bewegen, ontspannen, werken, delen, spelen).

from monofunctionality to – new learningprocesses, new forms of cooperations, lifelong learning, distance learning

Leren en kennisdelen gebeurd op verschillende momenten op verschillende soorten plekken. Het is bijna random en niet altijd. En als we dan over de inrichting van bibliotheken praten en we houden dit in ons achterhoofd dan hebben we het dus over plekken om formeel en informeel te ontmoeten, ruimte voor het sociale, de beweging, het verblijven, de diversiteit, individueel, cultuur, stilte, innovatie, verndering, traditioneel, etc.

We leren bij het inrichten van bibliotheken van steden – waar gaat het goed en waarom? We kijken naar universiteiten, de campus. We denken na over de urban university hub.

what is… creating knowledge / consuming knowledge / communicating knowledge

a world of meeting places + new ways of teaching + networks and hybrids = POTENTIALS

1. Libraries accept diversity as a norm
2. Libraries act as cultural and social transformers of society.
3. Libraries should be inclusive and ambiguous – work as urban hubs that –
physically and mentally – connect different parts of the city and its inhabitants.
so we need …

– 24/ 7
– visibility – inside out – outside in
– exposure of knowledge
– accessibility
– exchange/ society – plug ins – and cooperations
– diversity – cultural behavior
– space for flexibel needs
– support for informal meetings …

Highlight 2 – de presentatie van Antje Kellersohn

De presentatie van Antje Kellersohn ging over de verbouwing van universiteitsbibliotheek in Freiburg. Met de wens voor verschillende soorten studieplekken, besparing van energiekosten met 65% en openingstijden van 24/7 waren de uitdagingen enorm.

Als je de tekeningen en inspiratieplaatjes in de presentatie ziet dan weet je dat het een hele mooie bibliotheek gaat worden. Een die inmiddels op mijn to-visit staat. En als ik dan toch in Duitsland ben, dan wil ik ook wel langs deze bibliotheek in Düsseldorf.

Highlight 3 – de Hollanders

Vorige keer (2 jaar geleden in Madrid) kon hij niet komen vanwege de aswolk en dus waren we nu extra blij dat hij er was, Willem Jan Neutelings. Zijn presentatie over Beeld & Geluid vind je hier. Hij deed het geweldig. Net als Jan David Hanrath, die een crash-course in akoestiek gaf. De laatste dag (vrijdag) was met deze twee Hollanders de kers op de taart.

Alle presentaties vind je op deze website.
Mijn foto’s van het evenement staan op flickr, hier zie je ook welke bibliotheken we hebben bezocht en er zaten weer hele mooie bij.

liber architecture group – seminar – praag

De Liber Architecture Group houdt om het jaar een conferentie over nieuwbouw en herinrichtingen van (wetenschappelijke) bibliotheken. Het volgende seminar vindt plaats van 17-21 april in Praag. In de mooie kleurenbibliotheek, zoals sommigen hem noemen. Het (voorlopige) programma ziet er als volgt uit:

Reshape, refurbish, reorganise: designing the sustainable library

17 april: pre-seminar visits (Liberec, Hradec Králové)
Meeting 9:00 a.m. – return to Prague at 7:30 a.m.

18 april: pre-seminar visits (Prague)
Five libraries to visit in Prague on Wednesday 18 April in the morning (choose 1 of 5):
A. Faculty of Arts Library, Charles University
B. National Archives
C. Strahov Monastic Library
D. Smichov Municipal Library
E. Academy of Sciences Library

seminar programme
12:00 p.m. – 1:30 p.m. / Registration; Buffet lunch available

1:30 p.m. – 2:00 p.m.
Official opening of the Seminar / Chair: Martin Svoboda, National Technical Library, Prague
Ivan Wilhelm (Deputy Minister, Ministry of Education, Youth and Sport)
Ulrich Niederer (Chairman, LIBER Architecture Group)

2:00 p.m. – 3:00 p.m.
Keynote speaker
Chair: Martin Svoboda, National Technical Library, Prague
Helle Juul (Juul and Frost, Architects, Copenhagen)

3:00 p.m. – 3:30 p.m.
Coffee break

3:30 p.m. – 5:00 p.m.
Session 1: Setting the scene
Chair: Liesbeth Mantel, Delft University of Technology
Higher education and libraries in the Czech Republic / (Speaker from the Conference of Rectors or Higher Education Council)
Putting students first: Learning and libraries / Graham Bulpitt, Kingston University London
Research: Overview / (Hans Geleijnse, Library Strategy Consultant / Past President of LIBER)

19 april
9:00 a.m. – 10:30 a.m.
Session 2: Sustainability
Chair: Karen Latimer, Queens University, Belfast
The role of the building envelope in the sustainable architectural conception: building envelope design, energy efficiency and renewable energy
Anna Wagner, architect
Czech project to refurbish theatre

10:30 a.m. – 11:00 a.m.
Coffee break

11:00 a.m. – 12:30 p.m.
Session 3: Refurbishment of buildings
Chair: Philippe Marcerou, Sorbonne, Paris
Modena project / Alessandro Bertoni, Università Ca’ Foscari, Venice
Ghent project / David van Severen, University of Ghent
Refurbishment of the National University Library, Strasbourg / Christophe Didier

12:30 p.m. – 2:00 p.m.
Lunch and poster session

2:00 p.m. – 3:30 p.m.
Session 4: Re-organising and re-purposing space
Chair: Inken Feldsien-Sudhaus, Technical University, Hamburg-Harburg
Freiburg University Library / Dr Antje Kellersohn, Albert-Ludwigs-University Freiburg
Royal Library, Copenhagen /Steen Bille Larson (Deputy Director General)
Introduction to visit to National Technical Library / Architect /Designer

3:30 p.m.
Visit to National Technical Library

Evening
Conference dinner

20 april
9:00 a.m. – 10:30 a.m.
Session 5: Technical aspects of buildings
Chair: Márta Virágos, University of Debrecen, Hungary
A crash course into acoustics / Jan David Hanrath, hanratharchitect BV/ H2 interactive BV
The O.A.S.E. – an example of modern, well-designed learning spaces / Ulrike Brunenberg-Piel, Heinrich-Heine-University, Düsseldorf

10:30 a.m. – 11:00 a.m.
Coffee break

11:00 a.m. – 12:30 p.m.
Session 6: Preservation
Chair: Sylvia Van Peteghem, Ghent University, Belgium
Hilversum audio-visual repository / Strategies at the Bodleian for storing special collections: the Book Storage Facility and the Weston Library
Richard Ovenden, Bodleian Libraries, Oxford

12:30 p.m. – 1:00 p.m.
Conclusion / Ulrich Niederer (Chairman, LIBER Architecture Group)

20-22 april: post-seminar trip

Inschrijven kan hier. Kosten voor het seminar zijn 250 euro voor Liber-leden. De bibliotheekbezoeken op 17/18 april kosten 50 euro (inclusief lunch) en het bezoek aan zuid-Bohemen ongeveer 150 euro.

Meer informatie vind je op de website van NTK in Praag.

Op werkbezoek in Praag

Vorige week was ik met de Liber Architecture Group in Praag om het seminar van 2012 voor te bereiden. Er stonden drie werkbezoeken op het programma; een openbare bibliotheek, de nieuwe bibliotheek van de Kunstacademie en het nieuwe gebouw van de National Technical Library/Universiteitsbibliotheek.

Wij ontmoetten elkaar donderdagochtend vroeg bij een metrostation om vandaar uit met de tram naar de Smíchov branch of the Municipal Library of Prague te gaan. Deze bibliotheek is gevestigd op de eerste etage van een oude markthal. Het is geen grote bibliotheek maar volgens de directeur wel een van de best bezochte.

De details van de markthal zijn nog te zien en dat geeft deze bibliotheek extra sfeer. Voor de rest is het een vrij gewone openbare bibliotheek, veel boekenkasten, een ruimte voor kinderen om te spelen en een krantenhoek. Vanaf de vide had je een mooi overzicht over de bibliotheek. Toen wij naar buiten gingen viel ons op dat de begane grond van het gebouw leegstaat. Je zou als bibliotheek die ruimte er graag bij betrekken maar bij navraag bleek dit niet mogelijk. Politiek enzo.

Hierna gingen wij naar de pas heringerichte bibliotheek van de Kunstacademie. Deze bibliotheek is niet heel groot, bevindt zich in de kelder en eerste etage van een gebouw en heeft nog heel veel lege boekenkasten (uiteraard worden die nog gevuld). Wij maakte grapjes dat er meer beveiligingscamera’s aanwezig waren dan boeken en dat was ook echt zo.
De vloeren van de ruimtes hebben allemaal een kleur gekregen en ook de plaatsingsstickers op de boeken. Zo weet je meteen welk boek waar hoort te staan. Er waren studieplekken met handige lockers onder de tafels. Nu vonden wij sowieso het lockersysteem erg mooi. Houten kasten die je met je bibliotheekpas kan openen.

Degene die ons de rondleiding gaf vertelde dat de studenten moeite hebben het systeem. Maarja ze moeten het wel gebruiken, je mag echt niet met je tas naar binnen. Ze hebben wel leuke andere tasjes die je kunt gebruiken en natuurlijk kon een van de dames in de groep de verleiding niet weerstaan, en ja ze mocht er een mee naar huis nemen.

De laatste rondleiding van de dag was in de National Technical Library. Een waanzinnig mooi nieuw gebouw waar ik graag heen wilde om het in het echt te zien.
Deze bibliotheek heeft iets met data. In het boek dat wij kregen lees je bijvoorbeeld geen echt verhaal in mooie zinnen maar:

total capacity 1788447 volumes, of this max. 660012 volumes freely accessible in open circulation in 4 above-ground floors.
rubber floor covering, by colour: 875m2 red, 5430m2 orange, 2920m2 yellow….
En de gebruikte kleuren van de tekst in het boekje zijn pantone red 032 en process black – dat je het weet 🙂

Ook speelt kleur een belangrijke rol in het gebouw zoals je kan zien op deze foto die vanaf de 6e verdieping is genomen:

En overal is over nagedacht. De kleuren op de vloer matchen met de kleuren op de achterkant van de visitekaartjes. De bewegwijzering is superorigineel. Kijk maar naar deze foto van het geluidsniveau, of van de plattegrond. Of deze foto:

Als je op dit punt in de hal staat dan wijzen alle lampen jouw kant op. Briljant toch.

En dan het meest bijzondere. Op de muren die je vanaf de hal kan zien staan tekeningen, grappige tekeningen die mij aan het lachen maakte. Zoals deze, of deze. In het boekje staat het volgende over de tekeningen:

the central artwork in the atrium of the NTK expresses the essence of the library as a public institution and a space for social interaction

De tekeningen zijn van Dan Perjovschi die voor dit project 200 schetsen maakte.

Over dit gebouw is natuurlijk veel meer te vertellen en waarschijnlijk doe ik dat nog wel een keer.

Wil je dit gebouw (en andere bijzondere bibliotheken) eens bezoeken hou dan de Liber Architecture Group in de gaten. In 2012 organiseren wij het seminar in deze bibliotheek. Op het programma staan dan (net als in 2010 in Madrid) Europese nieuwbouw en herinrichtingen van bibliotheken.

Meer foto’s van dit werkbezoek staan op Flickr.

15 th Seminar of The LIBER Architecture Group

Sinds deze week is het mogelijk om je in te schrijven voor het 15 th Seminar of The LIBER Architecture Group dat in april 2010 in Madrid plaatsvindt. Het thema van het symposium is Fit for what purpose? Planning libraries for the users of the future.

Op 12 en 13 april zijn er werkbezoeken naar onder andere de bibliotheek UNED University Library (Universidad Nacional de Educación a Distancia) en de Biblioteca Pública de Guadalajara.

Op 14 april start het symposium. Het programma vind je hier.

En dan op 17 april is er nog een bezoek aan Toledo, als je daar zin in hebt natuurlijk.

Als je mee wilt met de werkbezoeken en aanwezig bent bij het symposium betaal je 350 euro. Als je met meer mensen van dezelfde organisatie komt betalen de tweede, derde, etc. deelnemers minder voor het symposium. Het bezoek aan Toledo kost 70 euro en is zoals gezegd optioneel. Inschrijven voor 1 februari geeft korting.

Het programma ziet er goed uit en ik ben erbij. Maar dat komt vooral omdat ik sinds dit jaar als vertegenwoordiger vanuit Nederland in de programmacommissie zit.