Liber Architecture Group – seminar – dag 3

Sessie 7 – long term storage of collections

Long term storage in low temperature stacks / Marie Vest

Het onderwerp van deze presentatie is niet echt iets waar ik mij voor interesseer, ook al is het een interessant onderwerp als je iets met de informatie kan doen. Ik heb dus geen aantekeningen gemaakt en verwijs daarom alleen naar de presentatie (pdf) voor hen die er wel iets mee hebben.

Nederlands instituut voor beeld en geluid / Willem Jan Neutelings

Vanwege de aswolk was het Willem Jan Neutelings niet gelukt om naar Madrid te komen. Ik vond dit wel heel jammer want dit was een van de presentaties waar ik naar uitgekeken had.

British Library – Boston Spa / Deborah Novotny

Deborah Novotny is hoofd conservering bij de British Library. Zij vertelde ons over de nieuwbouw van Sint Pancras en nieuwe opslagfaciliteiten bij Boston Spa voor monografieën die niet veel opgevraagd worden. Zij hebben een collectie van 150 miljoen items die elke dag blijft groeien. Opmerkelijk is dat zij geen vermindering zien in de publikatie van hard copy dus blijven zij opslagruimte nodig hebben.

Het gebouw in Sint Pancras heeft 500 miljoen pond gekost. Omdat het een nieuw gebouw was konden zij grote controle uitvoeren op technische specificaties zoals klimaat en licht. Zo hebben zij op veel plaatsen (maar nog niet overal) LED verlichting toegepast.

Het gebouw in Boston Spa moest een “groen” gebouw worden maar tijdens de voortgang veranderden de plaatsen steeds. Ze hebben daar een volledig geautomatiseerd opslagsysteem en zijn erg goed beveiligd tegen brand. Ze hebben onder andere gekeken naar traditionele kasten voor het magazijn maar deze gaven niet de kwaliteit die zij wilden dus werd er gekozen voor een high density storage. Deze manier van opslag wordt al wel gebruikt in commerciële omgevingen en worden steeds meer gewoon in onderzoeksinstituten. Een container met een boek wordt opgehaald en een medewerker moet het boek er uit halen.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 8 – Refurbished buildings

In deze sessie werden een drietal voorbeelden getoond van bibliotheken die door middel van een herinrichting de gebruiker van nu tegemoet willen komen. Ik heb tijdens deze presentaties voornamelijk gekeken naar de afbeeldingen die werden getoond en ideetje opgedaan. Het hielp dat ik een bibliotheek erg goed ken en een afgelopen jaar nog heb bezocht en daar een rondleiding heb gekregen.

David Wilson Library / (Christine Fyfe, University of Leicester)

Alternatieven:

– nieuw gebouw op andere plek op campus

– gebouw slopen en nieuwbouw op zelfde plek

– uitbreiden en herinrichting van bestaande gebouw

Het is het laatste alternatief geworden. Ze hebben door de uitbreiding twee keer zoveel m2 gekregen. Ze wilden een gebouw waar je graag langer verbleef en waarbij de inrichting positief gedrag zou bevorderen. Ook wilden zij maximaal natuurlijk licht. En een gebouw waar zo weinig mogelijk regels gelden.

Ze hebben 1500 studieplekken, 13 groepswerkplekken, 350 plekken met een pc, een auditorium met 500 zitplaatsen en 3 seminarruimtes, een boekwinkel en een café. Des te verder je in het gebouw komt, des te rustiger het wordt. Ook is er veel kunst in het gebouw te vinden, vaak is de kunst gesponsord door vrienden van de bibliotheek. De boekwinkel en het café zijn populaire plekken.

Technical University Library, Delft / (Wilma van Wezenbeek, TU Delft Library)

Bibliothèque Interuniversitaire de la Sorbonne (3 year later in Sorbonne: plans) / (Philippe Marcerou, Bibliothèque Interuniversitaire de la Sorbonne)

Sessie 9 – Collaboration between librarians and architects

No fairy tale: the Jacob und Wilhelm Grimm Zentrum – successful collaboration between architects and librarians / Olaf Eigenbrodt

Deze bibliotheek heeft ervoor gekozen om de bibliotheek te integreren met de media- en de ICT-afdeling. Het is een bibliotheek geworden met veel boeken in de open opstelling en met veel verschillende soorten studielandschappen om blended learning te faciliteren. De leeszaal is het hart van het gebouw.

Olaf vertelde over de verschillende fasen die zijn doorlopen om tot het uiteindelijke gebouw te komen.

Fase 1: de competitie. Er is in deze fase veel discussie geweest over ruimten, hoeveelheid trappen, te weinig stoelen, te veel ramen, weinig tot geen IT, etc. Het meubilair is ontworpen door de architect die conventionele ideeën had over een bibliotheek.

Fase 2: de planning. In deze fase is besloten tot het kiezen van kleine ramen aan de zuidkant (warmste kant van het gebouw) en is er consensus bereikt over de entree van het gebouw. Tijdens deze fase zijn er verschillende bibliotheken en andere gebouwen van de architect bezocht en hebben zij uitgebreid gesproken over design en concepten. Olaf vertelde dat deze gesprekken, ondersteund door illustraties, goed zijn geweest voor de beeldvorming. Toch zijn er bij de uitvoering nog veel nieuwe ideeën bijgekomen en uitgevoerd.

Met ongeveer 5000 bezoekers per dag is het een erg succesvol gebouw. Ook hebben zij 4 architectenprijzen gewonnen en komt er veel (internationaal bezoek).

Presentatie in pdf is hier te vinden.

A library in the skyline of Toledo / Jose Marie Peridis

Omdat ik deze bibliotheek zou gaan bezoeken heb ik vooral geluisterd naar de architect. Toen de aswolk steeds dichterbij kwam en het er op leek dat ik niet naar huis kon heb ik het bezoek aan Toledo overgeslagen en ben ik, samen met Wilma, op zoek gegaan naar alternatieven voor de terugreis naar huis. Maar dat is een heel ander verhaal.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Liber Architecture Group – seminar – dag 2

Sessie 4 – changing and adapting library buildings

National library of spain / Jeronimo Janquera

In deze presentatie vertelde architect Jeronimo Janquera de Nationale Bibliotheek van Spanje. De herinrichting van deze bibliotheek was een langdurig maar erg succesvol proces.

Hij heeft goede ondersteuning van de politiek en gemeente gekregen maar ook van de bibliotheekdirecteur. Toch moest er rustig aan gewerkt worden om het proces in goede banen te kunnen leiden en iedereen tevreden te houden.

Er is serieus getwijfeld of je van het bestaande gebouw en moderne bibliotheek kon maken. Het gebouw had geen verwarming, slechte elektriciteit en vanuit het oogpunt van de architect waren er dus redenen om er niet eens aan te willen beginnen. Het proces duurde al met al twee jaar en de architect heeft veel gesprekken gehad met de directeur van de bibliotheek om duidelijk te krijgen wat men precies wilde. Ook had hij veel tijd nodig om het gebouw tot in detail te leren kennen en om te begrijpen wat de bibliotheek nodig had om toekomstbestendig te zijn.

Het gebouw kent twee soorten typologie, die van de bibliotheek en van een museum. Beiden moesten vernieuwd worden en op elkaar afgestemd blijven, ook qua functionaliteit. In de zonering is een flexibel model gehanteerd en heeft de architect nagedacht over hoeveel je kan restaureren en hoeveel je nieuw kan maken zonder afbreuk te doen op het originele gebouw. De architect kreeg hier dus te maken met een architectonisch en juridisch probleem omdat de grens van nieuwbouw en het herstellen van het originele gebouw een gevoelsgrens is.

Daarnaast had de architect het probleem dat het gebouw niet gesloten mocht worden tijdens de verbouwing. En dat terwijl de verbouwing 15 jaar duurde.

In de presentatie laat de architect foto’s zien van de oude en nieuwe situatie. In de oude situatie heeft iedereen maar wat gedaan, had je een raam in een zaal nodig, dan maakte je een raam. Er was geen lijn te ontdekken in het ontwerp.

De hoogtepunten van de architect:

Het nieuwe dak
De binnenplaats
De tussenvloer met kolommen
Het vloeroppervlak dat is verdubbeld

In december 2000 is het hernieuwde gebouw officieel geopend.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Architects and the booktower of the ghent uiversity library / Gert Jansseune, Sylvia van Peteghem

One building – two architects

Het verhaal gaat over de architect Henry Van de Velde en de restauratie van de Boekentoren (universiteitsbibliotheek) in Gent. En als je een ding kan overlaten aan de directeur van de universiteitsbibliotheek is het wel verhalen vertellen, dat doet zij namelijk als de beste. Het lastige alleen is dat aantekeningen maken niet zo goed lukt omdat je in het verhaal gezogen wordt. Maar wat ik wel kan vertellen is dat Sylvia vertelde over de restauratie van het gebouw, de selectie van de architect die het mag doen en het proces eromheen.

Ook vertelde zij over al die verzoeken die zij krijgt van mensen die iets willen doen in de Boekentoren. Zoals het verzoek van stadsdichter en dromenvanger Peter Verhelst die met kinderen een nachtje wilde doorbrengen op de bovenste etage van het gebouw om dromen te vangen.

Voor het slapengaan lazen enkele acteurs en actrices van NTGent verhalen voor. Bij het ontbijt de volgende dag konden de kinderen hun dromen vertellen tijdens een speciale thema-uitzending van ‘Ochtendpost’ op Radio 2 Oost-Vlaanderen tussen 6 en 8 uur.

Foto’s van de Droomnacht op Flickr.

Maargoed de restauratie dus. Kosten 41 miljoen. Onder leiding van de Vlaamse bouwmeester werden vijf architectenbureau’s geselecteerd. Robbrechts en Daem hebben gewonnen omdat zij de restauratie gebruiken om een betere bibliotheek te maken. Dit bureau deed al eerder de uitbouw van museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.

De architecten hebben extra liften en trappen toegevoegd zodat meer dan 50 mensen op de bovenste etage van de Boekentoren kunnen komen. Ook hebben zij een ruimte gecreëerd voor casual reading, informeel ontmoeten, cafetaria, etc.

En de warmte in het gebouw is een serieus probleem. Zij lossen dit op door een box in the box constructie. Dus er worden muren voor de bestaande muren geplaatst met betere klimaatbeheersingsmogelijkheden. Op deze manier kan de isolatie aan de binnenkant van het gebouw gedaan worden zonder dat mensen dit zien.

Omdat het gebouw dicht moet tijdens de restauratie wordt er een archief onder de grond gebouwd. Deze permanente oplossing was goedkoop en zorgt er later voor dat er extra ruimte voor opslag beschikbaar blijft.

Meer informatie over de restauratie en het proces staat hier.
Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 5 – New Technology

Use of RFID in libraries: panacae or pain? / Frank Seeliger

Seeliger ging ons niet uitleggen hoe RFID werkt maar ging wel vertellen over een verbouwing in zijn bibliotheek. En daarna ging hij iets vertellen over hoe zij RFID inzetten. Helaas kwam hij aan dit laatste niet toe omdat zijn tijd op was. En dus bleef deze presentatie een beetje steken op de inleiding.

iCampus goes library – advantages of using a multimedia guide in a library
Step 1. iPod of iPhone applicatie voor audio downloads, foto’s, 360 graden foto’s en informatie over de architectuur.
Step 2. is de connectie met RFID, afbeelding van hier ben ik en dan informatie over die plek. Zijn ze nu aan het ontwerpen.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Multitouch in the library – contextualization and visualization using Microsoft Surface / Koen Rotteveel

Bij DOK gebruiken ze de multitouchtafel van Microsoft om de fysieke en virtuele wereld te combineren. De toekomst van de bibliotheek is verhalen vertellen en verzamelen, het tonen van die verhalen en het terugvinden ervan gaat gemakkelijk met de Surface.

En dus zetten ze de tafel in om:

discover content in an interactive, non-linear and easy-to use way
Social aspect – work together, share stories
Attractive aspect – attract new target groups to our content; make “boring” content interesting

Op de tafel vindt de gebruiker onder andere cultureel erfgoed uit Delft. 2000 afbeeldingen van mensen, straten en activiteiten zijn uit het archief gehaald en gecontextualiseerd (dus er is al een zoekvraag voor de gebruiker bedacht). Op de bibliotheekpas van een gebruiker staat veel informatie, zoals woonplaats, adres, naam, etc. Deze kun je dus koppelen aan content van het archief. Op de achterkant van de bibliotheekpas bevindt zich een tag zodat de kaart wordt herkend als hij op de tafel wordt gelegd. De tafel geeft dan afbeeldingen van de straat waar je woont. De gebruiker dan vervolgens zoeken op een plattegrond van Delft naar andere interessante foto’s. Of zoeken op thema, dat is ook mogelijk.

DOK werkt samen met andere bibliotheken en musea, ook internationaal en werken momenteel aan nieuwe apps voor de tafel.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 6 – Joint use libraries

Info centre Korona – the heart of the viiki campus / Marja Moisio

In 1999 is er een groot gebouw van 11.000 m2 op de campus gekomen, ontworpen door ARK house architects.

In het gebouw zijn ondergebracht twee bibliotheken, een auditorium, een cafe/restaurant, een university press, een helpdesk en IT-afdeling, verschillende computer classrooms en drie wintertuinen. Het gebouw is een ontmoetingsplek geworden.

Er komen ongeveer 250.000 bezoekers per jaar en op een drukke dag zijn er 800-1200 mensen in het gebouw. Er werken 29 medewerkers.

Het gebouw huisvest dus twee bibliotheken, een universiteitsbibliotheek en een openbare bibliotheek. Er was gedacht dat men veel meer zou samenwerken dan dat men nu doet, ook al worden er wel medewerkers uitgewisseld. Maar men is tevreden zoals het nu is.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Worcester library and history centre / Judith Keene

Een bijzonder project waarbij een openbare bibliotheek en een universiteitsbibliotheek samenkomen in een gebouw. Een gebouw dat nog niet af is maar over twee jaar zijn deuren zal openen.

Een voorbeeld, kinderen komen met een docent en doen een graafsessie met archeologen in een verdieping in de bibliotheek, de vondsten die zij vinden worden vergelijken met archiefstukken en de kinderen kunnen een film kijken in de bioscoopzaal, daarna kunnen zij samen iets te drinken nemen. Een dagvullend programma dus.

Er is twee jaar nagedacht over organisatiestructuur en zij denken nu een model gevonden te hebben maar weten nog niet zeker of het werkt. Omdat de studenten van de universiteit bepaalde verwachtingen hebben van ICT is de universiteitsbibliotheek leidend als het gaat om ICT. Zo hebben ze per thema een leider afgesproken.

Wat wil het publiek:

Vriendelijk en veilig gebouw waar zij zich welkom voelen. Het gebouw moet modern zijn but sympathetic to the surroundings.
de gebruiker wil hulp als hij het nodig heeft, stilteplekken, kinderruimtes, ruimtes om te leren en ruimtes om spullen te kopen.
ook wil de gebruiker dat het openbaar vervoer is afgestemd met de openingstijden van de bibliotheek.

Alle ruimtes zijn toegankelijk voor iedereen. Het kan dus voorkomen dat de peuters zich tussen de studenten begeven. En iedereen mag overal lenen.

Het gebouw is nog niet af, maar zo komt het er uit te zien. Ook al weten ze nog niet of alles wat ze bedacht hebben gaat werken, het is interessant om te horen hoe zij gekomen zijn tot bepaalde keuzes. Zeker een bibliotheek om over een jaar of drie eens te bezoeken.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Van twee presentaties heb ik niet voldoende aantekeningen gemaakt. Ik verwijs dus graag naar de pdf van de presentatie.
Bibliothèque Nationale de France – Richelieu/L’Institut National d’Histoire d’Art/Ecole Nationale des Chartes / (Marie de Laubier, BnF)

The Alcalá de Henares building project of the National Library of Spain / (Francisco Longoria, Architect)

Liber Architecture Group – seminar – dag 1

1. Setting the scene

Libraries in a Spanish context / Maria Antonia Carrato

Maria Antonia Carrato is Head of Subdirectorate General for Library Coordination bij het Ministerie van Cultuur.

Zij geeft geeft ons in sneltreinvaart een samenvatting van de geschiedenis van de Spaande bibliotheken en wie er verantwoordelijk is voor de financiële ondersteuning van de verschillende bibliotheken.

Het doel van het ministerie is:

promote a balanced, coherent, progressive and innovative development for all the spanish libraries

Het ministerie van Cultuur investeert in de gebouwen en diensten van de 52 openbare bibliotheken in alle Spaanse provincies. Onder de nieuwe projecten (lees nieuwbouw) vallen de bibliotheken van onder andere Cordoba, Burgos, Girona, Ceuta en Barcelona.

Of 13 year old boys and libraries: will digital natives still love books? / Wim de Waele

Wim de Waele was in 1976 13 jaar oud en is dus geen digital native. Hij ging ongeveer 2x per week naar de bibliotheek en las 5-10 boeken per week. Als hij televisie keek deed hij dat ongeveer 10-15 uur per week. Hij deed niet aan sport. Momenteel is hij CEO van IBBT en leest hij nog steeds veel maar niet meer zo veel als vroeger.

Op de website van IBBT staat uitgelegd wat zij doen:

IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie) is een onafhankelijke onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid innovatie binnen ICT stimuleert.

Wim zijn zoon is in 2010 13 jaar oud. Hij leest ongeveer 1 boek per maand en kijkt ongeveer 10 uur televisie per week. Daarnaast speelt hij 10-15 uur per week games, zit hij 5 uur per week op internet. Net als zijn vader doet hij niet aan sporten. Zijn vader denkt niet dat hij het lezen gaat oppakken ondanks dat hij thuis door boeken wordt omgeven.

Wim zijn presentatie zal niet gaan over:

How digital natives differ from us, older people
How digital technology is changing our life

Maar wel over:

Designing libraries that will be relevant to future generations
Designing libraries that take advantage of technology rather than learn how to cope with it

Omdat hij op de presentatie pc geen internet heeft kan hij ons niet de leuke dingen laten zien die hij heeft meegenomen, maar hij kan wel vertellen over bijvoorbeeld het Google (Books) Library Project. Hij was hier nauw bij betrokken. Toen hij, samen met de Universiteitsbibliotheek van Gent, aan dit project begon kon hij de impact die dit zou hebben niet inschatten. Hebben wij dan nog een fysieke bibliotheek nodig als alles gedigitaliseerd wordt? Wim denkt van wel. Maar hij denkt ook dat de digital natives zullen in de komende dertig jaar zorgen voor veranderingen in de bibliotheek omdat de interactie van deze groep met de bibliotheek heel anders is.

Als we dan de bibliotheek gaan herdefiniëren dan ziet Wim deze volgorde van belangrijkheid:

Learn
Experience
Meet

Maar is de bibliotheek dan niet meer dan een hip cafe of een restaurant met een paar boeken? Volgens Wim is de ontmoetingsplek een onderdeel van de bibliotheek die waarde toevoegt als het gaat om belevenis en leren.

by 2015 context will be as influential to mobile consumers services and relationships as search engines are to the web

Bron: Gartner top 10 ICT trends 2010.

Het internet wordt nu gebruikt om kennis te zoeken en voor sociale content en connecties. Foursquare is een applicatie die wordt gebruikt om aan te geven waar je bent. De Financial Times sluit een deal met Foursquare om gebruikers content (de krant) te laten downloaden gekoppeld aan waar je bent.

In het artikel staat onder andere:

The FT partnered with select coffee shops located by major financial centers and near business schools including Columbia, Harvard, the London School of Economics, London Business School and London’s Cass Business School. Visitors to the cafes can “check-in” on Foursquare and some of them earn a secret code to unlock premium FT.com subscriptions.

Alleen mayors (als je vaak op een locatie inchecked wordt je mayor) krijgen deze toegang, die overigens maar tijdelijk is. Maar het is bijzonder want de krant zoekt naar nieuwe jonge lezers op een plek waar zij te vinden zijn, op Foursquare dus.

Na de theorie keert Wim terug naar de praktijk. Hij geeft het voorbeeld van de Krook in Gent.

In het huidige projectvoorstel wordt het middelpunt van De Krook een multimediale site. Hier moet een centrum komen waar kennis en cultuur zowel op de klassieke wijze (bedrukt papier) als op hoogtechnologische dragers worden verzameld, bewaard, ontsloten en gebruikt. Hier moet iedereen dus kunnen beleven, experimenteren en communiceren met media waarvan we nu nog maar kunnen dromen.

De Krook wordt een gemeentebibliotheek en een multimediasite. De bibliotheek is hierin onderdeel van een groter en zeer ambitieus project. Momenteel zijn de architecten (5 gekozen uit 100 inzendingen) bezig met hun ontwerp en moet het gebouw over 5-6 jaar klaar. Bij de Krook staan ontdekken, leren en ervaren centraal. Als inspiratie noemt Wim de OBA waar hij heen is gegaan om zich te laten inspireren. Je begrijpt, ook bij dit project is Wim betrokken.

Wim sluit af met de volgende quote:

digital natives most likely will not love books but they might love libraries

2. Sustainable communities: libraries in their local environment

The building of the university central library at Seville Gardens / Andres Agudo Martinez

Deze bibliotheek bestaat uit 19 faculteiten en een centrale bibliotheek die nieuw gebouwd is. In deze nieuwbouw is onder andere een learning resource center, learning commons, leeszalen en een tentoonstellingsruimte opgenomen. Maar ook een parkeergarage. Daarnaast is er in het nieuwe gebouw veel ruimte ingericht voor ontmoeting.

Deze bibliotheek is 365 dagen 24 uur per week open! En dat is uniek voor Spanje, maar ik denk dat het bijzonder is voor meer landen in Europa.

Deze nieuwbouw is volgens Andres een goed voorbeeld van samenwerking tussen de bibliotheek en de architect, iedereen heeft goed meegewerkt, de communicatie verliep vloeiend en er waren veel ontmoetingen tussen beide partijen. De architect van deze nieuwbouw is Zaha Hadid.

De bibliotheek staat in park in centrum van Seville. De bomen uit dit park worden teruggeplaatst of gedoneerd aan andere locaties. Tijdens de bouw is het werk stilgelegd vanwege rechtzaken die aangespannen zijn. Of de opening in juli gehaald wordt is twijfelachtig. Maar als het allemaal goed gaat en dit gebouw geopend wordt is het zeker een bibliotheek die op mijn lijstje van ooit te bezoeken gebouwen komt.

Strasbourg study case / Andre Hicker

In 2001 werd de wens uitgesproken om het lezen in de stad te bevorderen. In Straatsburg zijn 10 bibliotheken in het centrum te vinden en 14 bibliotheken in de buitenwijken. Er werd een bibliotheekpas voor het hele land ontwikkeld, de pas is het symbool voor het nieuwe netwerk van bibliotheken. De nieuw gebouwde bibliotheek van Andre Malraux is een bijzonder mooi gebouw dat in 2008 is geopend. 12.000 m2 ruimte, 1000 werkplekken wat 58 miljoen kostte. De collectie bestaat uit 500.000 documenten die zowel fysiek als digitaal te raadplegen zijn.

Maar wat het project nu te maken heeft met de nieuwbouw werd mij niet helemaal duidelijk. Ik begreep achteraf dat er meer mensen waren die dit probleem hadden.

National Technical Library Prague / Martin Svoboda

Deze bibliotheek is een nationale en een universiteitsbibliotheek in een. De bibliotheek bestaat al sinds 1718. De financiering komt van het Ministerie van Onderwijs en het halve budget gaat op aan collectie. In het centrum van de campus van de universiteit is een nieuwe bibliotheek gebouwd.

De achterliggende visie bij het nieuwe gebouw:

transparant, begrijpelijk, flexibel
open, vriendelijk, uitnodigend
lage energiekosten
high-tech gebruiken indien nodig
ontwerp van het interieur is onderdeel van het ontwerp van het gehele gebouw

Volgens Martin moet technologie ons bedienen en niet teveel opvallen of in de weg zitten. Het gebouw is een Gesamtkunstwerk en dus hoort alles bij elkaar en past het.

Op 09-09-2009 is het gebouw geopend voor publiek.

En wat feiten:
1322 studieplekken, 562 relax plekken, 29 individuele studie ruimten (2 voor gehandicapten, 2 multimedia voor blinden en slechtzienden), 18 groepwerkplekken, 4 computerruimten , 1 tijdschriften leeszaal, 34 opac terminals. Maar ook een conferentieruimte voor 230 plekken, tentoonstellingsruimte en restaurant voor 150 mensen, een boekwinkel, training centrum met 30 plekken en 300 parkeerplekken.
gebouwd voor 900.000 bezoekers per jaar.

Wat ze tijdens dit nieuwbouwproject hebben geleerd – de vijf P’s:

plot – fundamental, otherwise risky business
pecunia – not just the volume, the certainty is what counts
partnership – inhouse – gemeente, rijk, architect, designers, etc.
Perspective – design for the unknown future
Phlexibility – both with people and space

3. Technical aspects of buildings

De twee sessie Design of the energy-efficient house: the implementations for libraries / Tonu Mauring, Acoustics / Gerard le Goff en Energy restoration of the uiversity and state library bremen and the impact on te user / Peter Ritzenhoff hadden erg interessant kunnen zijn maar waren moeilijk te volgen vanwege het slechte Engels en de rode draad die in de presentaties mistte. Van le Goff heb ik alleen onthouden dat je in de bibliotheek ruimte moet hebben om te praten want mensen willen nu eenmaal praten.

Liber Architecture Group – pre-seminar visits – dag 2

Vorige week was ik in Madrid voor de Liber Architecture Group Seminar met de titel Fit for what purpose? Planning libraries for the users of the future. Het seminar is interessant voor bibliotheekmensen die te maken krijgen met een verbouwing van de bibliotheek of nieuwbouw. Op de sprekerslijst staan collega’s die hier al mee te maken hebben gehad en architecten, maar ook wordt er gesproken over nieuwe technologie en de bibliotheek als onderdeel van een groter geheel zoals bijvoorbeeld een historisch centrum. Het seminar wordt elke twee jaar gehouden. De deelnemers komen uit alle landen van Europa en het zijn er ongeveer 130.

Op de tweede dag van het seminar stonden bezoekjes aan de volgende bibliotheken op het programma:

UNED University Library (Universidad Nacional de Educación a Distancia)
Biblioteca Tomàs Navarro del del Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC)
Biblioteca Pública de Guadalajara

De UNED University Library was gevestigd in een troosteloos en donker gebouw. De ramen die je aan de buitenkant ziet zijn de ramen van de kantoren van de medewerkers, hier wordt wel goed voor gezorgd, zij zien de buitenlucht. De gebruikers zien die buitenlucht bijna niet (de ramen zitten erg hoog en zijn klein) en zij moeten lampen gebruiken om de boeken te kunnen bestuderen.

Ik was van te voren gewaarschuwd voor deze bibliotheek in de zin van dat ik er weinig inspiratie op zou doen. En degenen die mij waarschuwden hebben geen ongelijk gekregen. Het was donker, vies en oud. En dat in een gebouw dat maar een paar jaar ouder is dan de bibliotheek waar ik werk. Wat een verschil!

De tweede bibliotheek op die dag was wel inspirerend. Het was de Biblioteca Tomàs Navarro del del Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC). Dit onderzoeksinstituut is gevestigd in het voormalige gebouw van de nationale loterij. Een gebouw dat in oorsprong niet is gebouwd als bibliotheek en dat kun je soms zien. De depots zijn bijvoorbeeld gehuisvest in de parkeergarage van het gebouw.

In deze depots staan ongeveer 20 kilometer aan boeken, boven in de open opstelling staat nog eens 11 kilometer. Het instituut heeft ongeveer 800 medewerkers waarvan er 74 in de bibliotheek werken. Het was niet druk in de bibliotheek en op de vraag waarom was dat niet veel mensen de bibliotheek weten te vinden of denken dat deze alleen door medewerkers gebruikt mag worden. De bewegwijzering in dit gebouw was eenvoudig maar zeer efficient.

De laatste bibliotheek van de dag was een openbare bibliotheek in het plaatsje Guadalajara, gehuisvest in een gebouw uit de Middeleeuwen. 15 jaar geleden besloot het gemeentebestuur om in het gebouw een bibliotheek te vestigen en werd er een tender uitgeschreven. Hieraan deden 21 architecten mee en de architect die het gebouw het meest respecteerde heeft gewonnen. Om alle boeken van de oude bibliotheek naar de nieuwe bibliotheek te krijgen is een menselijke ketting gemaakt die 1 voor 1 alle boeken doorgaf aan elkaar.

Wat mij opviel aan deze bibliotheek was de piano in het centrale gedeelte. Hier zat ook iemand op te spelen met ernaast iemand die aan het indutten was. Wat ook opviel waren deze twee werkplekken met bijzondere lampen.

Misschien moesten de lampen het daglicht nabootsen want dat zag je hier dus niet. Verder was het een verouderde bibliotheek die toch wel heel veel bezocht werd door de lokale bewoners. Volgens de mensen van de bibliotheek was hun gebouw eigenlijk het enige waarvoor je naar Guadalajara kwam. Er was verder niets te beleven en architectonische hoogstandjes kenden ze daar ook al niet. Beetje troosteloos dus, net als de eerste bibliotheek die dag.

Meer beeldmateriaal van de bibliotheekbezoeken vind je hier.

Gestrand in Madrid

Je maakt het hopelijk maar 1x in je leven mee, stranden in een stad in het buitenland met geen idee wanneer je weer thuis zal zijn. Het overkwam mijn collega Wilma en mij en met ons nog duizenden anderen. De stad waar wij strandden heet Madrid.

Dat ik op zaterdag niet kon vertrekken werd in de loop van donderdag duidelijk. Maar eigenlijk maakte ik mij nog geen zorgen. Elke keer werd de tijd dat de vliegvelden open zouden gaan verschoven en iedere keer was er de hoop dat het wel zou gaan lukken. Op vrijdag had ik nog een congresdag met een diner en genoot ik nog van de stad. Maar zaterdag, zaterdag werd het ineens een heel ander verhaal.

Zaterdagochtend zaten Wilma en ik ’s morgens vroeg in de lobby van het hotel. Alle opties werden doorgesproken en met de gratis wifi konden wij nog wat zoekacties uitvoeren. De eerste gedachte was om te kijken of wij een trein konden krijgen. Dus samen op weg naar het treinstation. De rijen die wij daar zagen waren lang en het nummertje dat we moesten trekken liet ons zien dat er 90 mensen voor ons waren.
Toen wij een paar Engelse congresdeelnemers zagen werden wij enthousiast, wij hadden hen een uur eerder uit het hotel zien vertrekken. Wij vroegen of wij aan mochten haken en waren daarom al na 10 wachtenden voor ons aan de beurt. De eerste mogelijkheid om een treinkaartje te kunnen boeken was vrijdag….. Dus nog bijna een week wachten in Madrid…. Dat ging ons te ver. Wij sloegen het aanbod af, of dat slim was wisten wij toen nog niet.

Inmiddels hadden wij begrepen dat het huren van een auto onmogelijk zou zijn. Een Nederlandse vriend van Wilma die 300 kilometer onder Madrid woont heeft daar nog een auto proberen te huren en was ook niet geslaagd.

Toch maar naar het vliegveld dan, om in ieder geval ons ticket om te boeken.

Koen Rotteveel (DOK) en zijn vriendin Tina belden regelmatig om te horen hoe of wat. Ook zij kwamen naar het vliegveld. En toen Wilma en ik al een uur in de rij stonden schoven zij bij ons aan. Van een van de Deense deelnemers wisten wij dat het drie uur zou duren voordat wij geholpen zouden worden. Ondertussen kwamen dames van de KLM langs om ons een telefoonnummer te geven dat wij konden bellen zodat wij niet hoefden te wachten. Maar wij gingen nergens heen, wij bleven gewoon staan, wachten, slimme oplossingen bedenken om thuis te komen.

Een aantal ideeen:

liften
auto kopen
touringcar huren
Nederlandse vrachtwagenchauffeurs zoeken
twitter inzetten om mensen te zoeken die ook gestrand waren
twitter inzetten om hulp te krijgen
fietsen of met een brommer naar huis rijden
iemand vanuit Nederland laten komen in een auto om ons op te halen (kun je iemand zo gek krijgen….)
afwachten

Inmiddels kwamen op twitter berichten voorbij dat wij maar moesten genieten van die paar extra dagen van Madrid. Maar genieten zit er niet in als je niet weet of je nog een week moet blijven of misschien nog langer. Het is al helemaal niet genieten als je gewoon heel graag naar huis wilt. Je gaat niet de toerist uithangen als je opties om terug te komen aan het uitzoeken bent. Dat is het enige waar je aan denkt. En fijn op een terras zitten…. wat al niet kon omdat het regende in Madrid…. dat zat er dus niet in.

En in die rij op het vliegveld bedachten wij dat iemand ons op moest komen halen. Wilma haar auto stond tenslotte in Delft. Maar iemand alleen laten rijden is ondoenlijk dus moesten wij twee chauffeurs regelen en een busje, omdat Wilma’s auto met twee chauffeurs en ons vieren te klein zou zijn. En geld om de chauffeurs de benzine en tol te laten betalen. Het kostte ons ongeveer twee uur en een aantal telefoontjes om een chauffeur te regelen. We hebben echt iedereen die wij kenden ingezet. Toen dachten wij nog dat de chauffeur op zaterdag zou gaan rijden. Om 5 uur ’s middags hebben wij dat idee opgegeven. Het werd maandag lunchtijd voordat iemand kon gaan rijden. Nu is het zo dat iemand van onder de 21 geen auto mag huren (dachten wij toen) en onze chauffeur was 20. En dus hadden wij een chauffeur die wel een vriend mee wilde nemen maar geen auto. Collega Linda bracht uitkomst, in dit noodgeval mochten wij haar busje wel lenen.

En toen was het 8 uur en hadden wij eindelijk tijd om te genieten van de stad in de wetenschap dat wij, als alles meezat, woensdag weer thuis zouden zijn. Wij gingen uit eten met onze Belgische collega bij een waanzinnig goede Italiaan. Na het eten teruggewandeld naar het hotel en daar werden wij aangeschoten door mede Liber board members. De Denen hadden misschien een touringcar geregeld voor maandag. Het was nog niet zeker maar als het zou lukken konden wij met die bus mee naar Parijs. En toen werd het ineens toch weer anders, moesten wij ons op zondagmorgen melden in het hotel voor het laatste nieuws en ’s middags om 6 uur weer om te betalen en het reisplan door te nemen.

En in zo’n lobby van het hotel gaan dingen ineens een eigen leven leiden. Mensen horen je praten, ook al spreek je veel Nederlands en soms een beetje Engels. Wildvreemden schieten je aan, ook zij willen mee, maar wij hadden ook niet alle informatie. Het enige dat wij konden zeggen was dat zij zich om 18.00 uur in de lobby van het hotel moesten melden en geld moesten meenemen.

Een aantal Nederlanders die wij in die dagen spraken beloofden ons op de hoogte te houden van hun vorderingen. Ook wij hadden dat aan hen beloofd dus toen wij gingen bellen dat wij een bus hadden voor maandag bleek het ene stel al in een taxi naar Amsterdam te zitten en de andere groep ook al onderweg te zijn. En ook al is het begrijpelijk dat mensen in zo’n situatie aan zichzelf denken, het viel mij toch tegen.

Uiteindelijk kwam de bus redelijk vol, met zo’n 40 personen vertrokken wij dus op maandagmorgen op weg naar Parijs.

Het was de planning dat wij om 2 uur ‘s nachts in Parijs zouden aankomen. Dit werd iets later. Maar onze chauffeurs waren er, misschien niet helemaal wakker, maar met een aantal energiedrankjes en af en toe stoppen voor een frisse neus lukte het prima. En dus kwamen wij de volgende ochtend vroeg in Nederland aan.

Je maakt het maar 1x in je leven mee. Je beseft je dat het er midden in zitten anders is en voelt dan dat je het van de zijlijn meemaakt. Het is fijn dat alle vliegtuigen weer vliegen en iedereen (met vertraging) weer naar huis kan. En misschien met de kennis die ik nu heb, hadden wij moeten wachten. En misschien hadden we dan kunnen genieten van de musea en andere bezienswaardigheden in Madrid. Maar met de kennis die wij toen hadden denk ik dat wij de beste beslissing hebben genomen. Ik heb deelnemers van de conferentie veel beter leren kennen tijdens de busreis en weer wat bezoekjes aan buitenlandse bibliotheken in de planning. De reis van 22 uur is dus niet voor niets geweest. Wij hebben weer een mooi verhaal om te vertellen.

Liber Architecture Group – pre-seminar visits

Deze week ben ik in Madrid voor de Liber Architecture Group Seminar met de titel Fit for what purpose? Planning libraries for the users of the future. Het seminar is interessant voor bibliotheekmensen die te maken krijgen met een verbouwing van de bibliotheek of nieuwbouw. Op de sprekerslijst staan collega’s die hier al mee te maken hebben gehad en architecten, maar ook wordt er gesproken over nieuwe technologie en de bibliotheek als onderdeel van een groter geheel zoals bijvoorbeeld een historisch centrum. Het seminar wordt elke twee jaar gehouden en eerlijk is eerlijk, ik had nog niet eerder van deze groep gehoord totdat ik gevraagd werd om deel te nemen in de programmacommissie. De deelnemers komen uit alle landen van Europa en het zijn er ongeveer 130.

Vandaag stonden de pre-seminar visits op het programma. Oftewel een bezoek aan drie bibliotheken in de buitenwijken van Madrid.
Wij begonnen bij de Biblioteca Regional de Madrid Joaquin Leguina. Hier kregen wij een inleiding over de verschillende bibliotheken die wij gingen bezoeken. In Madrid zijn een groot aantal boekenlezers. 4 van elke 10 boeken worden in Madrid verkocht en 1 op de 4 boeken in Spanje bevindt zich in Madrid. En dus zijn er 232 openbare bibliotheken, 13 bibliotheekbussen en een aantal bibliotheekmetro’s (bibliotheken in metrostations).

De Biblioteca Regional de Madrid Joaquin Leguina is gehuisvest in een oude brouwerij die in 2002 is verbouwd tot bibliotheek. Een bijzonder gebouw met nog oude details die bewaard zijn gebleven. De bibliotheek is 12.500 m2 groot en opgericht om het bibliografisch erfgoed van Madrid te behouden en te ontsluiten. Dit betekent dat het een bibliotheek is waar iedereen mag komen maar waar niets geleend mag worden. Ik zag dan ook voornamelijk jonge mannen die achter de internetpc’s aan het werk waren. Veel bezoekers waren er niet en dat is ook een van de problemen, gebruikers hebben moeite om de bibliotheek te vinden.

De tweede bibliotheek was Biblioteca Publica Usera Jose Hierro. Deze openbare bibliotheek is heel hoog, wel 7 verdiepingen en wordt door de architect omschreven als de tower of knowledge. Deze bibliotheek is in 2003 gebouwd en omvat 4.138 m2. De ruimtes waren groot en hoog en een enkele boekenkast stond in de weg van het vrije uitzicht. De jeugdafdeling was groot maar niet heel gezellig. Er waren ook geen kinderen maar dat kan omdat de ruimte wellicht pas later op de dag open zou gaan. Wat ook opviel waren de dames die de boeken terugzetten en die handschoenen droegen.

En de laatste bibliotheek die wij bezochten was de Biblioteca Publica de Carabanchel. Dit gebouw is nog niet af en wordt als alles goed gaat in mei geopend. De buitenkant is een betonnen blok met af en toe een raam, maar de binnenkant is waanzinnig mooi open, wit en een uitzicht over de stad waar je alleen maar wouw op kan zeggen. Meteen vroeg ik mijzelf af, wordt het niet heel warm in de zomer, maar hier schijnt in de bouw rekening mee gehouden te zijn. Ik vond het kleurgebruik van de meubels soms mooi (bij de stoelen aan de tafels) en op andere momenten echt heel lelijk (banken en poef). Maar smaken verschillen en misschien is het kleurgebruik wel heel erg Spaans.

Foto’s van deze werkbezoeken vind je hier.

Gebruikt beeldmateriaal: MnGyver op Flickr

15 th Seminar of The LIBER Architecture Group

Sinds deze week is het mogelijk om je in te schrijven voor het 15 th Seminar of The LIBER Architecture Group dat in april 2010 in Madrid plaatsvindt. Het thema van het symposium is Fit for what purpose? Planning libraries for the users of the future.

Op 12 en 13 april zijn er werkbezoeken naar onder andere de bibliotheek UNED University Library (Universidad Nacional de Educación a Distancia) en de Biblioteca Pública de Guadalajara.

Op 14 april start het symposium. Het programma vind je hier.

En dan op 17 april is er nog een bezoek aan Toledo, als je daar zin in hebt natuurlijk.

Als je mee wilt met de werkbezoeken en aanwezig bent bij het symposium betaal je 350 euro. Als je met meer mensen van dezelfde organisatie komt betalen de tweede, derde, etc. deelnemers minder voor het symposium. Het bezoek aan Toledo kost 70 euro en is zoals gezegd optioneel. Inschrijven voor 1 februari geeft korting.

Het programma ziet er goed uit en ik ben erbij. Maar dat komt vooral omdat ik sinds dit jaar als vertegenwoordiger vanuit Nederland in de programmacommissie zit.