Liber Architecture Group – dag 4

Het was een mooie afsluitende dag vandaag. Of eigenlijk moet ik zeggen ochtend. We stopten precies om 13.00 uur volgens planning. In de eerste sessie kwamen twee sprekers aan het woord die vertelden over technische aspecten van twee nieuwbouw projecten (onder andere het Nationale Archief van Frankrijk) en daarna kwamen drie power ladies aan het woord; Wilma van Wezenbeek, Francine Houben en Anne Hannaford.

Francine verwoordde het mooi:

libraries are about activities instead of books

Het is iets waar ik de afgelopen week over het nagedacht en gesproken met veel mensen. Als je als bibliotheek meer wilt zijn dan stoelen en tafels, maar ook meer dan het gebouw, waar gaat het dan precies om. Wat verbindt de mensen die bij je komen. Bij de Aalto universiteitsbibliotheek zei Valeria Gryada dat je bij de supermarkt niet weet wie er naast je in de rij staat, misschien is het wel iemand die hetzelfde werk doet als jij. Op een seminar weet je dat je onder gelijkgestemden bent. In de bibliotheek ook. Daar kom je om te studeren. En dus moet je de plekken buiten het gebouw zo programmeren dat de mensen die er komen hetzelfde komen doen en van elkaar weten dat zij gelijkgestemd zijn. Overigens was Valeria er nog niet helemaal uit. Net als ik dat nog niet ben.

Welke stap we wel allebei hebben gemaakt is dat we vanuit persona’s werken. Een methodiek die door andere professies al vaak wordt toegepast maar die in de bibliotheek nog redelijk nieuw is. Echt vanuit de gebruiker redeneren en deze heel erg betrekken bij het ontwerpproces. Customer journeys maken hoort er ook bij.

wilma

Wilma liet vandaag in haar presentatie een filmpje zien over de Delftse persona’s en het concept van de living campus. Het filmpje is gemaakt door Marina Noordegraaf. Zij toverde met woorden waardoor we nu een aantal taglines hebben die heel goed bij mijn productgroep Open Spaces passen. Luister naar Wilma, dan hoor je wat ik bedoel.

Binnenkort komt er een artikel van Wilma en mij over bovenstaand onderwerp in een Duits tijdschrift. Het is een onderwerp dat mij momenteel erg bezighoudt. De 4 persona’s van de studenten zijn echt heel verschillend, ook al zijn ze allemaal op de 2 assen verdeeld. Je echt inleven in de personages doet je beseffen dat je ze niet allemaal in de bibliotheek krijgt en dat niet alle diensten voor allemaal even relevant zijn. Het geeft je een inkijkje in hun motivatie, als je echt je best doet om ze te willen begrijpen. En als je dat doet begrijp je ook beter wat wel en niet werkt voor een van de persona’s. Het is niet langer een one size fits all. Betekent dat dan dat je van alle diensten verschillende versies moet hebben. Nee dat denk ik niet. Ik denk wel dat je voor de ene persona een dienst aanbiedt en voor een andere persona een heel andere dienst.

Komen ze dan allemaal naar jouw bibliotheekgebouw. Nee. Dat geloof ik niet. Waar ik wel in geloof is dat de bibliotheek op de plekken waar ze dan wel komen iets kan doen voor deze groepen. Niet een faculteitsbibliotheek en ook niet een paar tafels en stoelen. Maar wel iets wat betekenis geeft. Wat dan dan ook mogen zijn.

Zoals gezegd ik denk er over, ik praat er met heel veel verschillende mensen over en ik denk nog meer. Het is een ingeslagen weg waar ik vertrouwen in heb. Ik ben er van overtuigd dat het werkt, ik weet alleen nog niet precies hoe. Maar over 2 jaar bij het volgende Liber Architecture Group seminar weet ik het wel. Dat is een uitdaging die ik graag met mezelf aan ga.

Wilma schreef op haar blog ook nog iets over het onderwerp. Een mooi concluderend citaat haal ik daar graag vandaan.

Concluding remarks: the library should not just reach out to its users, but put them central in their innovation process. Without interaction with other disciplines, other ideas, other people you will have no innovation. So make sure that you not only facilitate this process for your users, but also apply this to your own staff and actions. And always keep your eyes and ears open. You can add context and people will find their shared purpose in the library environment that suits them best.

En toen zat het er alweer op. Drie dagen bibliotheken en architecten en een mooi onderwerp. Fijn was dat veel mensen tot het laatste bleven, het is afschuwelijk als de zaal op vrijdag leegloopt en het was fijn dat dat niet gebeurde. Over 2 jaar dus weer. Waar precies dat is nog niet bekend. Wil je er bij zijn laat het mij weten dan geef ik een seintje als er meer bekend is. Heb je nog goede/mooi/interessante voorbeelden van heringerichte of nieuwe universiteitsbibliotheken laat het me dan ook weten dan neem ik dat mee in de voorbereidingen.

Meer foto’s van vandaag vind je hier.

op de fiets van amsterdam naar brussel

Gistermorgen begon mijn dag in Den Haag. Daar arriveerde rond half 11 een internationale groep van 120 fietsende bibliotheekmensen bij de Tweede Kamer voor een debat over de toegang tot informatie en de rol van de bibliotheek in de samenleving. De groep fietst deze week van Amsterdam naar Brussel en bezoekt onderweg verschillende bibliotheken. Zo ook de twee in Delft.

aankomstdenhaag

In Den Haag werd de groep toegesproken door een aantal mensen waaronder Bas Savenije (KB), Ingrid Engelshoven (wethouder Den Haag) en Jasper van Dijk (SP). Hierna waren er korte discussies over drie thema’s die per tafel gevoerd werden. Mijn tafel besprak het thema copyright en de wetgeving hier om heen. Al snel ging het om e-books en het feit dat het auteursrecht niet van deze tijd is. Maar waar het door vervangen moest worden en hoe het er dan uit moest zien wist eigenlijk ook niemand.

hetdebat

Hierna fietste de groep door naar Delft. Ik ging gewoon met de trein. Pas om 19.00 uur zou de groep bij de TU Delft Library arriveren dus had ik nog tijd voor wat voorbereidingen.

Er waren twee presentaties en we hadden een opdracht voor de groep bedacht. Wilma van Wezenbeek opende de avond. We zaten midden in de Aula, tussen etende studenten en medewerkers, met uitzicht op de bibliotheek. Bijzondere ervaring.

presentatiewilma

Het liefste ontvingen wij de groep in de Library, maar vanwege tentamenperiode was dit geen optie. Na Wilma nam Francine Houben (architect van het TU Delft Library gebouw, Mecanoo) het woord. Zij vertelde over onze bibliotheek en de Openbare Bibliotheek van Birmingham. Bij binnenkomt hadden de fietsers onze opdracht gekregen. Een ansichtkaart met de data cycle, ontworpen door Marina Noordegraaf. Achterop de kaart stond een vraag en ons adres. Aan de groep de vraag om na te denken over de vraag en de kaart ergens in Nederland in een brievenbus te doen. Uiteraard zat er ook een postzegel op de kaart.

deopdracht

Sommige deelnemers waren zo snel, die leverden de kaart nog dezelfde avond in. Na de presentaties werd de avond afgesloten met een BBQ. We hadden mooi weer dus iedereen zat buiten, op het dak van de Library of op het gras tussen de Library en de Aula. De sfeer was fijn, het eten goed.

debbq

Tussendoor gingen kleine groepjes de bibliotheek in. Allemaal kwamen ze er onder de indruk weer uit. Ik kreeg tijdens de avond veel complimenten. Er zijn vast heel veel foto’s gemaakt en ik hoop die ergens online nog tegen te komen. Zelf vond ik het ook mooi om te zien dat om 10 uur de bibliotheek nog bomvol zat.

Vandaag fietst de groep door naar Renesse en volgende week eindigen ze in Brussel. Wil je ze volgen? Dat kan, zowel hier als hier.

Een paar foto’s van mijn hand staan hier. Collega Jan maakte de hele avond foto’s, die zullen snel hier verschijnen.

inspiratiedag nummer 2

Op 9 mei was het zover, inspiratiedag nummer 2. Dit keer mocht Wilma mij verrassen. De eerste inspiratiedag beleefden we in Belgie, nu bleven we in Nederland, maar dat wist ik niet toen ik mij om 9 uur moest melden op station Rotterdam Centraal. De regels waren ook dit keer duidelijk:

1 dag
maximaal 200 euro aan kosten (reis, drinken, zowel lunch als avondeten, activiteit) voor 2 personen
reistijd – niet langer dan met de trein naar Parijs
moet inspirerend zijn
2x per jaar (Wilma organiseert een dag voor mij en ik een voor haar)
in eigen tijd (dus niet in de baas zijn tijd, hoeft ook niet met werk te maken te hebben)

Om 9 uur stapten we in de trein richting Venlo. We gingen voorbij Breda….. Tilburg….. Eindhoven. We kwamen steeds zuidelijker. We bleven gewoon tot Venlo zitten en ja dan is er maar 1 ding dat daar nu te doen is. De Floriade. Superleuk, zeker omdat de Floriade maar eens in de 10 jaar wordt georganiseerd en een bezoek sowieso op mijn to-do-lijstje stond.

Er zijn een aantal paviljoenen met verschillende thema’s. Wilma en ik begonnen bij het paviljoen education & innovation.

Er hier zagen we al zoveel inspirerends dat we bijna de hele dag hier doorgebracht hebben. Maar wat vinden wij dan inspirerend. Dit bijvoorbeeld:

Of hoe een bedrukt scherm is vastgemaakt op een buis (voor een buitententoonstelling bijvoorbeeld). Of hoe de Belgische kantoortuin wordt beschreven.

En dat er zoiets bestaat als een Garden Lounge die gebaseerd is op communicatie en duurzaamheid.

En dan de buitenbioscoop. Ooit hebben wij dit gedaan voor een UGame – ULearn evenement maar het waaide te hard en het scherm moest naar binnen. Maar je ziet het zo voor je, stoeltjes op het grasdak van de bibliotheek. Scherm tussen de bibliotheek en de Aula en de hele zomer lang films kijken.

En wat voor stoelen dan. Die vonden we ook op de Floriade.

Wilma probeerde hem uit en hij zat perfect.

Het luchen deden we in een kasje, van de ene naar de andere kant van he park in de kabelbaan. En we zagen onderweg ook nog (voorlees) kunst.

De Floriade is zo groot dat je meer dan 1 dag nodig hebt om alles te zien. Maar we hoefden niet alles te zien. De inspiratiedag wordt georganiseerd om te inspireren. En dat wij geïnspireerd zijn op de Floriade is zeker. Vooral het buiten, het ontmoeten en het creatieve speelden op deze dag een belangrijke rol.

We aten ‘s avonds tapas bij Leefcafé het Spiegelbeeld in Eindhoven. Wilma vroeg aan de bediening wat is dat dan een leefcafé. Moeilijk is het niet hoor, het betekent dat er spulletjes op tafel staan zoals een plantje, een placemat en wat folders. Op de website staat het mooier omschreven en dat wil ik jullie niet onthouden.

Het Spiegelbeeld is niet zomaar een café, maar een Leefcafé; een restaurant als verlengstuk van uw huis, en een cultureel platform voor mensen die midden in het leven staan. Een plek om vrienden te ontmoeten en om, onder het genot van een hapje en drankje, de buitenwereld even aan u voorbij te laten gaan.

De volgende inspiratiedag wordt er weer een van mij aan Wilma. Heb al wat ideeën in mijn hoofd en ruim de tijd om het te plannen. Een dag moeten we nog prikken. En als het zover is laat ik het jullie natuurlijk weten via de sociale kanalen.

Meer foto’s van de inspiratiedag vind je hier.

UPDATE: net na mijn blog heeft Wilma ook haar blog geschreven en daar staat groot nieuws in. Vanaf nu mag iedereen van de TU Delft Library een inspiratiedag opnemen. Is het niet gaaf?!?!

inspiratiedag nummer 1

Toen collega Wilma en ik in Canada verbleven bedachten wij een plan omdat wij toch graag geïnspireerd raken en dit vaak in de waan van de dag langzaam naar de achtergrond verdwijnt. Het plan bevatte de volgende elementen:

1 dag
maximaal 200 euro aan kosten (reis, drinken, zowel lunch als avondeten, activiteit) voor 2 personen
reistijd – niet langer dan met de trein naar Parijs
moet inspirerend zijn
2x per jaar (Wilma organiseert een dag voor mij en ik een voor haar)
in eigen tijd (dus niet in de baas zijn tijd, hoeft ook niet met werk te maken te hebben)

Ik was als eerste aan de beurt. In het voortraject had ik al enorme lol. Want wat ga je doen? Iets wat jij zelf inspirerend vindt, of iets waardoor de ander wordt geïnspireerd. Ik had ooit iets gelezen over een blancday box.

Een Blancday is de lege dag in je agenda om te werken aan je persoonlijke en zakelijk ontwikkeling.
Bepaal je koers op een inspirerende dag met jezelf! Zoals een bedrijf een jaarlijkse strategiedag op de heide heeft, zo heb jij je jaarlijkse Blancday! Mental welnessday.
Je ontvangt thuis de Blancday BOX en kijkt vanuit een vriendelijk perspectief naar jezelf. Waar sta ik, wat vind ik belangrijk, wat is waardevol in mijn leven en wat zou ik willen veranderen. Stil staan, bewustzijn, inspiratie opdoen en genieten om jezelf een hernieuwde focus voor de toekomst te geven.

Ik besloot de dag hiermee te beginnen. Op de website las ik dat je de box ‘s ochtends in bed opent en je de hele dag helpt door de vragen die worden gesteld of de opdrachten die je moet doen. Maar Wilma en ik slapen niet in een bed…… En voor allebei een box kopen was te duur. Ik nam contact op met Sabine van blancday. Zij vond het idee van de inspiratiedag zo leuk dat zij mij graag wilde helpen. En zo kregen Wilma en ik allebei onze eigen box die wij om 8 uur ‘s ochtends openmaakten. Wilma bij haar thuis en ik in Rotterdam. Pas om half 12 hadden wij met elkaar afgesproken op het station in Rotterdam om de tweede activiteit van de dag te beginnen.

Een van de eerste opdrachten was dromen over hoe je leven er over 5 jaar uitziet. Maar ook moesten we rondwandelen in de eigen wijk en ons verwonderen over wat we zagen. En als je dan eens goed gaat kijken, dus met aandacht, dan zie je ineens allemaal dingen die normaal gesproken niet opvallen. Roestplekken, teksten op de muur, draden die in de grond verdwijnen en nergens naartoe lijken te gaan. Ook moesten we mensen groeten en complimenten maken. En een symbool van de dag vinden. Ik vond een rolletje gele tape, voor mij een symbool van alles bij elkaar houden en vastplakken.

Om de kosten te drukken heb ik zelf lunchpakketjes gemaakt. Wilma en ik aten ze op, op weg naar Antwerpen. Deel II van de dag beleefden we namelijk in het MAS (Museum aan de Stroom) het allernieuwste museum van het architectenbureau Neutelings Riedijk Architecten. Een rondleiding van de architect zat er niet in, heb het wel gevraagd, maar ze waren (logisch) te druk met andere dingen. Wel mochten we vragen stellen aan een medewerker van het museum over de inzet van multimedia. Maar Wilma en ik gingen eerst rondkijken. En toen we daar mee klaar waren was de medewerker van het museum al naar huis. Wij kregen het emailadres van de adjunctdirecteur en de vragen die wij hebben mogen we aan hem stellen per mail. Prima toch.

Na het museum liepen we door Antwerpen op zoek naar een restaurant. Onderweg kwamen we de ene na de andere leuke winkel tegen. Genoeg inspiratie, ook als je gewoon in de winkelstraten loopt. De bediening van het Thaise restaurant waar we wilden eten was gewoonweg onbeschoft dus zijn we weggegaan. De Indiër ernaast beviel beter. En met ons laatste contante geld (het pinapparaat werkte niet mee) betaalden we. Tijdens het eten bekeken we de laatste blancday kaarten van de dag. Onderweg in de trein schreven we een brief aan onszelf en een kaart voor een vriendin (de opdrachten van de middag). Dronken we thee en kletsten we nog wat na over de dag.

Wat was inspirerend:

de verrassing – niet weten wat je gaat doen en waar je heen gaat (en voor mij: vindt Wilma het wel leuk)
de blancday box – omdat je eens de tijd neemt om na te denken over je dromen en waarom je ze niet waar maakt – vooral het wat houdt je tegen speelt dan een belangrijke rol
een nieuw museum – nieuwe snufjes – nieuwe technologie
een andere stad – het gevoel alsof je een dagje op vakantie bent
even geen werk…… geen email…… geen telefoon

De volgende keer is Wilma aan de beurt. Dan mag zij voor mij de inspiratiedag bedenken en uitvoeren. Ik ben nu al benieuwd wat we gaan doen!

Foto’s van de dag staan in deze set op Flickr.

Liber Architecture Group – seminar – dag 3

Sessie 7 – long term storage of collections

Long term storage in low temperature stacks / Marie Vest

Het onderwerp van deze presentatie is niet echt iets waar ik mij voor interesseer, ook al is het een interessant onderwerp als je iets met de informatie kan doen. Ik heb dus geen aantekeningen gemaakt en verwijs daarom alleen naar de presentatie (pdf) voor hen die er wel iets mee hebben.

Nederlands instituut voor beeld en geluid / Willem Jan Neutelings

Vanwege de aswolk was het Willem Jan Neutelings niet gelukt om naar Madrid te komen. Ik vond dit wel heel jammer want dit was een van de presentaties waar ik naar uitgekeken had.

British Library – Boston Spa / Deborah Novotny

Deborah Novotny is hoofd conservering bij de British Library. Zij vertelde ons over de nieuwbouw van Sint Pancras en nieuwe opslagfaciliteiten bij Boston Spa voor monografieën die niet veel opgevraagd worden. Zij hebben een collectie van 150 miljoen items die elke dag blijft groeien. Opmerkelijk is dat zij geen vermindering zien in de publikatie van hard copy dus blijven zij opslagruimte nodig hebben.

Het gebouw in Sint Pancras heeft 500 miljoen pond gekost. Omdat het een nieuw gebouw was konden zij grote controle uitvoeren op technische specificaties zoals klimaat en licht. Zo hebben zij op veel plaatsen (maar nog niet overal) LED verlichting toegepast.

Het gebouw in Boston Spa moest een “groen” gebouw worden maar tijdens de voortgang veranderden de plaatsen steeds. Ze hebben daar een volledig geautomatiseerd opslagsysteem en zijn erg goed beveiligd tegen brand. Ze hebben onder andere gekeken naar traditionele kasten voor het magazijn maar deze gaven niet de kwaliteit die zij wilden dus werd er gekozen voor een high density storage. Deze manier van opslag wordt al wel gebruikt in commerciële omgevingen en worden steeds meer gewoon in onderzoeksinstituten. Een container met een boek wordt opgehaald en een medewerker moet het boek er uit halen.

Presentatie in pdf is hier te vinden.

Sessie 8 – Refurbished buildings

In deze sessie werden een drietal voorbeelden getoond van bibliotheken die door middel van een herinrichting de gebruiker van nu tegemoet willen komen. Ik heb tijdens deze presentaties voornamelijk gekeken naar de afbeeldingen die werden getoond en ideetje opgedaan. Het hielp dat ik een bibliotheek erg goed ken en een afgelopen jaar nog heb bezocht en daar een rondleiding heb gekregen.

David Wilson Library / (Christine Fyfe, University of Leicester)

Alternatieven:

– nieuw gebouw op andere plek op campus

– gebouw slopen en nieuwbouw op zelfde plek

– uitbreiden en herinrichting van bestaande gebouw

Het is het laatste alternatief geworden. Ze hebben door de uitbreiding twee keer zoveel m2 gekregen. Ze wilden een gebouw waar je graag langer verbleef en waarbij de inrichting positief gedrag zou bevorderen. Ook wilden zij maximaal natuurlijk licht. En een gebouw waar zo weinig mogelijk regels gelden.

Ze hebben 1500 studieplekken, 13 groepswerkplekken, 350 plekken met een pc, een auditorium met 500 zitplaatsen en 3 seminarruimtes, een boekwinkel en een café. Des te verder je in het gebouw komt, des te rustiger het wordt. Ook is er veel kunst in het gebouw te vinden, vaak is de kunst gesponsord door vrienden van de bibliotheek. De boekwinkel en het café zijn populaire plekken.

Technical University Library, Delft / (Wilma van Wezenbeek, TU Delft Library)

Bibliothèque Interuniversitaire de la Sorbonne (3 year later in Sorbonne: plans) / (Philippe Marcerou, Bibliothèque Interuniversitaire de la Sorbonne)

Sessie 9 – Collaboration between librarians and architects

No fairy tale: the Jacob und Wilhelm Grimm Zentrum – successful collaboration between architects and librarians / Olaf Eigenbrodt

Deze bibliotheek heeft ervoor gekozen om de bibliotheek te integreren met de media- en de ICT-afdeling. Het is een bibliotheek geworden met veel boeken in de open opstelling en met veel verschillende soorten studielandschappen om blended learning te faciliteren. De leeszaal is het hart van het gebouw.

Olaf vertelde over de verschillende fasen die zijn doorlopen om tot het uiteindelijke gebouw te komen.

Fase 1: de competitie. Er is in deze fase veel discussie geweest over ruimten, hoeveelheid trappen, te weinig stoelen, te veel ramen, weinig tot geen IT, etc. Het meubilair is ontworpen door de architect die conventionele ideeën had over een bibliotheek.

Fase 2: de planning. In deze fase is besloten tot het kiezen van kleine ramen aan de zuidkant (warmste kant van het gebouw) en is er consensus bereikt over de entree van het gebouw. Tijdens deze fase zijn er verschillende bibliotheken en andere gebouwen van de architect bezocht en hebben zij uitgebreid gesproken over design en concepten. Olaf vertelde dat deze gesprekken, ondersteund door illustraties, goed zijn geweest voor de beeldvorming. Toch zijn er bij de uitvoering nog veel nieuwe ideeën bijgekomen en uitgevoerd.

Met ongeveer 5000 bezoekers per dag is het een erg succesvol gebouw. Ook hebben zij 4 architectenprijzen gewonnen en komt er veel (internationaal bezoek).

Presentatie in pdf is hier te vinden.

A library in the skyline of Toledo / Jose Marie Peridis

Omdat ik deze bibliotheek zou gaan bezoeken heb ik vooral geluisterd naar de architect. Toen de aswolk steeds dichterbij kwam en het er op leek dat ik niet naar huis kon heb ik het bezoek aan Toledo overgeslagen en ben ik, samen met Wilma, op zoek gegaan naar alternatieven voor de terugreis naar huis. Maar dat is een heel ander verhaal.

Presentatie in pdf is hier te vinden.